GÜMRÜK MEVZUATINDA SÜRE KAVRAMI
GÜMRÜK MEVZUATINDA SÜRE
KAVRAMI
Süre, basit bir ifadeyle, bir olayın başı ile sonu
arasında geçen zaman dilimidir. Zaman en değerli hazinedir şüphesiz. Sürenin
veya nam-ı diğer zamanın önemini anlatmak değil gayemiz; kaldı ki kelimeler
kifayet etmez, bu önemi anlatmaya. Biz bu yazımızda, mevzuatımız açısından
sürenin önemine -elimden geldiğince- değinmeye çalışacağız.
4458
sayılı Gümrük Kanununun 14.maddesinde ve bu kanuna bağlı Gümrük Yönetmeliğinin
31.maddesinde de hüküm altına alındığı üzere, Kanunda belirtilen süreler aksine
bir hüküm bulunmadıkça uzatılamaz veya ertelenemez. Ancak, mücbir sebep ve
beklenmeyen hallerde bu sürelerin uzatılması gündeme gelebilir. Süresi dışında
yapılan müracaatlarda, mücbir sebep ve beklenmeyen haller göz önünde
bulundurularak; mücbir sebep veya beklenmeyen hallere ilişkin ek belge ibraz
etmek şartıyla ek süre verilir.
Genel
olarak Gümrük Mevzuatında Geçen, süre kavramını genel ve özel olmak üzere iki
başlık içerisinde incelemek mümkündür:
A) GENEL OLARAK SÜRE KAVRAMI:
Gümrük mevzuatındaki süre mefhumuna incelendiğinde; genel
hükümlerinin, 213 sayılı Vergi Usul kanunun 18.maddesine dayandığı görülecektir. Bununla birlikte; sürelerle ilgili genel
hükümleri bu madde altında toplamaya çalıştık:
1- Süreler gün olarak belli edilmişse,
başladığı gün hesaba katılmaz ve son günün mesai saati bitiminde sona erer.
(VUK:Madde 18)
2- Süreler hafta veya ay olarak belli
edilmişse, başladığı güne son hafta veya ayda tekabül eden günün mesai saati
bitiminde sona erer. Sürenin bittiği ayda, başladığı güne tekabül eden bir gün
yoksa, süre o ayın son gününün mesai saati bitiminde sona erer (GK:Madde 14).
3- Resmi tatiller süreye dahil olmakla
birlikte, Sürenin son gününün, tarihin veya vadenin resmi tatile rastlaması
durumunda, bu süreler tatili izleyen ilk iş gününün mesai saati bitiminde sona
erer (GK:Madde 14).
4- Sonu
belli bir gün ile tayin edilen sürelerde süre, o günün tatil saatinde biter.
(VUK:Madde 18)
5- İlgili makamlara verilecek olan Süre
uzatım talepleri, süre dolmadan önce geçerli olan kanuni süre zarfında
verilmelidir (GK:Madde 14).
6-
Gümrük işlemleriyle
doğrudan veya dolaylı olarak ilgili bulunan kişiler, Gümrük Müsteşarlığının
veya gümrük idarelerinin talebi üzerine gümrük işlemleri ile sınırlı olmak
kaydıyla belirlenen süreler içinde gerekli bütün belge ve bilgileri vermek ve
her türlü yardımı sağlamakla yükümlüdür (G.K:Madde 11)
7-
Bu Kanuna göre
gümrük idaresine yapılacak yazılı başvurular posta ile taahhütlü olarak
gönderilebilir. Bu takdirde başvurunun postaya verildiği tarih gümrük idaresine
verilme tarihi yerine geçer
(GK:Madde 14).
8-
Bu Kanunda ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılan mevzuatta yer alan; izin
sürelerine ilişkin ortaya çıkan sorunları ve tereddütleri incelemek suretiyle
gidermeye bakanlık yetkilidir (GK:Madde10).
B) ÖZEL OLARAK SÜRE
KAVRAMI:
a-İdari Kararlara ilişkin süre: Gümrük idareleri,
söz konusu talebe ilişkin başvurunun kendilerine ulaştığı tarihten itibaren otuz gün içinde karar almak
zorundadırlar. Ancak, gümrük idareleri tarafından bu süreye uyulması mümkün
değilse, belirtilen süre aşılabilir. Bu durumda, söz konusu idareler, yukarıda
belirlenen sürenin dolmasından önce başvuru sahibine süre aşımını haklı kılan
gerekçeler ile talep hakkında karar vermek için gerekli gördükleri ek süreyi de
belirterek bilgi verirler (GK:Madde 6).
b-
Bağlayıcı Tarife
Bilgisi’nin geçerliliğine ilişkin süre: Bağlayıcı Tarife Bilgisi
veriliş tarihinden itibaren 6 yılgeçerlidir (GK:Madde 9).
c-Bağlayıcı Menşe
Bilgisi’nin geçerliliğine ilişkin süre:Bağlayıcı Menşe Bilgisi verildiği
tarihten itibaren 3 yıl geçerlidir
(GK:Madde 9).
ç-Belge Saklama Süreleri: B
elge ve bilgiler gümrük kontrolü amacıyla beş yıl süre
ile saklanmak zorundadır.
1) (2) bentteöngörülen haller dışında, serbest dolaşıma
girmek veya ihraç edilmek üzere beyan edilen eşya ile ilgili olarak, serbest
dolaşıma giriş veya ihracat beyanlarına ilişkin belgelerin tescil edildiği
yılın; 2) Nihai kullanımları nedeniyle indirimli veya sıfır ithalat vergisi ile
Türkiye’de serbest dolaşıma giren eşya için, gümrük gözetimine tabi olmalarının
sona erdiği yılın; 3) Başka bir gümrük rejimine tabi tutulan eşya için, söz
konusu gümrük rejiminin sona erdiği yılın; 4) Serbest bölgeye konulan eşya
için, buralardan çıktıkları yılın; Sonundan itibaren işlemeye başlar
(GK:Madde13).
d-
Türkiye
Gümrük Bölgesine getirilen eşyanın gümrük işlemlerinin bitirilmesine ilişkin
süre:
Türkiye Gümrük Bölgesine getirilip gümrüğe sunulan
eşyanın, bir gümrük rejimine tabi tutulması, bir serbest bölgeye girmesi,
Türkiye Gümrük Bölgesi dışına yeniden ihracı, imhası veya gümrüğe terk edilmesine
ilişkin işlemlerin, Deniz yolu ile gelen eşya için özet beyanın verildiği
tarihten itibaren 45 gün, Diğer bir yolla gelen eşya için
yine özet beyanın verildiği tarihten itibaren 20 gün içerisinde tamamlanması gerekir. Ek süre talepleri,
yukarıdaki süreler bitmeden önce olmak üzere 30 güne kadarki süre uzatım talepleri gerekçe aranılmaksızın,30 günü aşan ek süre uzatım talepleri
ise gerekçenin belirtilmesi ve kanıtlayıcı belgenin sunulması şartıyla, Gümrük
Müdürlüklerince değerlendirilecektir.
[Gümrük Genel Tebliği (Süre Değişimi) Seri No: 2 (26.04.2006 t. 26150 s.
R.G.)].
Bu süre zarfında işlemleri tamamlanmaz ise Gümrük Kanunun,
177 ila 180
inci
madde hükümlerine göre tasfiye edilir (GK:Madde 50)
e-Yolcu Eşyasının Bekleme Süresi:
Yolcu beraberinde getirilip gümrüğe sunulmasından sonra
gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar yolcu
eşyasına mahsus gümrük ambarlarına konulan eşyanın buralarda kalabileceği süre
üç aydır (GK:Madde 48).Bu süre zarfında işlemleri tamamlanmaz ise Gümrük
Kanunun,
177 ila 180
inci
madde hükümlerine göre tasfiye edilir (GK:Madde 50).
f-
Fikri ve sınai
mülkiyet haklarına ilişkin süreler:
Gümrük idaresine henüz bir talepte bulunulmadığı durumda ve söz
konusu eşyanın fikri ve sınaî mülkiyet haklarını ihlal ettiğine dair açık
deliller olması halinde, hak sahibinin geçerli bir başvuruda bulunabilmesini
teminen, gümrük idareleri tarafından eşya üç işgünü süresince re’sen
alıkonulabilir veya eşyanın gümrük işlemleri durdurulabilir. Gümrük idaresince
alınan durdurma veya alıkoyma kararının hak sahibine tebliğinden itibaren çabuk
bozulabilir eşya için üç iş günü, diğer eşya için on iş günü içinde hak
sahibince ihtiyati tedbir kararı getirilmemesi halinde, eşya hakkında beyan
sahibinin talepte bulunduğu gümrük rejimi hükümlerine göre işlem yapılır. Haklı
bir mazeretin bulunması halinde, hak sahibinin talebi üzerine, gümrük
idaresince on iş gününe kadar ek süre verilebilir
(GK:Madde 57).
g-Antrepo Rejimine İlişkin Süreler:
Eşyanın
antrepo rejimi altında kalış süresi sınırsızdır (GK:Madde 101), (GY:Madde 346).
Ancak,
gümrükçe
onaylanmış bir işlem veya kullanım tayin edilmesine
ilişkin
beyanname verilmesi halinde, gümrük işlemlerinin beyannamenin tescil tarihinden
itibaren otuz gün içinde bitirilmesi gerekir. Bu süre içinde işlemleri
bitirilemeyen eşya ile
,
bir süre tayin edilmiş ise bu sürede kaldırılmayan eşya
ile ilgili olarak,
Gümrük Kanunun,
177 ila 180
inci
maddesine istinaden tasfiye hükümleri uygulanır (GK:Madde 70).
Bakanlık, özellikle beklemek
suretiyle bozulabilecek eşya da dahil olmak üzere eşyanın antrepoda
kalabileceği süre konusunda belirleme yapabilir. Eşyanın antrepoda kalabileceği
süre konusunda bir tahdit konulmuş ise; eşyanın antrepoya alındığı tarihten
veya antrepolar arası nakil yoluyla başka bir antrepodan gelen eşyanın ilk
antrepoya giriş tarihinden itibaren hesaplanır (GY:Madde 346). Tankta bulunan
serbest dolaşıma girmiş eşyanın, gümrük işlemlerinin bitirilmesini müteakip
derhal çekimine başlanır ve çıkarılacak miktara bağlı olarak bu işlem
5015 sayılı
Petrol Piyasası Kanununa istinaden hazırlanan ve 17/6/2004 tarihli ve 25495
sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğinin
4 üncü
maddesinde akaryakıt olarak sayılan ürünler için onbeş gün, diğer ürünler için
ise altmış gün içinde tamamlanır. Bu süreler içerisinde serbest dolaşıma girmiş
eşyanın antrepodan çekilememesi halinde bu süreleri otuz güne kadar uzatmaya
gümrük müdürlükleri yetkilidir. Bunun dışındaki farklı durumları inceleyerek
sonuçlandırmaya Müsteşarlık yetkilidir GY:Madde 542/6-d).
ğ-Dahilde
İşleme Rejimine İlişkin Süreler:
serbest
dolaşımda bulunmayan eşya için dahilde işleme rejimine ilişkin iznin alındığı
tarihten itibaren işlemeye başlar ve
bitimin rastladığı ayın son günü sona erer. İzin sahibi tarafından ileri
sürülen haklı gerekçelere bağlı olarak ek süre verilebilir (GK:Madde 111).
Dahilde işleme rejimi kapsamında
yapılacak ithalat ve ihracatların izin belgesi süresi içerisinde yapılması
gerekir (GY:Madde 353). Önceden ihracat
durumunda izin belgesinde, eşdeğer eşya karşılığı ithal eşyasının gümrük beyanı
için gereken süre belirtilir. Bu süre, ilgili eşdeğer eşyadan elde edilen işlem
görmüş ürünler için ihracat beyannamesinin tescil tarihinden itibaren işlemeye
başlar(GY:Madde 354).
h-
Geçici İthalat Rejiminde süre:
İthalat vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejiminden
yararlandırılacak eşya hakkındaki 7/1/2000 tarih ve 2000/69 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı’nda yer alan özel hükümler saklı kalmak üzere, eşyanın geçici
ithal rejimi altında kalma süresi azami 24
aydır (GK:Madde 130; GY:Madde 380).
Eşyanın rejim altında kalma süresinin verilecek ek sürelerle birlikte, Kanunun
130 uncu
maddesinin ikinci fıkrasında
belirtilen yirmi dört aylık süreyi aşmaması esastır. Ancak, geçici ithal konusu eşyanın özelliği nedeniyle mülkiyetinin
devredilememesi veya yirmi dört aydan uzun süreli yatırımlarda kullanılması
hallerinde yirmi dört ayı aşan süre uzatımı da yapılabilir (
GY:Madde 380)
.
ı-Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejiminde süre:Gümrük kontrolü altında
işleme rejimine ilişkin süre, ilgili gümrük idaresince belirlenir ve bu süre azami2 yıldır. Beklenmeyen hal ve
mücbir sebeplerle bu süre üç aya kadar uzatılabilir.
i-
Hariçte
İşleme Rejimine İlişkin Süreler:
İşlem
görmüş ürünlerin Türkiye Gümrük Bölgesine yeniden ithal edilmeleri için gereken
süre verilen izinde belirtilir. İzin hak sahibinin talebinin uygun bulunması
halinde, bu süre uzatılabilir(GK:Madde 139). İthalatın önceden yapıldığı
durumda, ikame ürünlerin serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescili
tarihinden itibaren iki aylık süre içinde geçici ihracat eşyasının ihraç
edilmesi gerekir.Ancak, istisnai hallerde, söz konusu süre dolmadan ilgili
kişinin talebi üzerine gümrük idareleri bu süreyi makul ölçüde
uzatabilirler (GK:Madde146).
j-Serbest Bölgeler Açısından
Süre:
Eşyanın serbest bölgelerde
kalabileceği süre
sınırsızdır
(GK:Madde 156).
k-Geri Gelen Eşya Açısından Süre:
Serbest dolaşımda bulunan eşya, Türkiye Gümrük Bölgesinden
veya Türkiye’nin
anlaşmalarla dâhil olduğu gümrük birliği gümrük bölgelerinin diğer bir
noktasından
ihraç edildikten
sonra üç yıl içinde yeniden serbest dolaşıma girmesi halinde ve beyan sahibinin
talebi üzerine, ithalat vergilerinden muaf tutulur. Üç yıllık süre, beklenmeyen
haller veya mücbir sebeplerle uzatılabilir (GK:Madde 168).
l-Posta Eşyası Açısından Süre: Posta
yoluyla Türkiye Gümrük Bölgesine gelen veya Gümrük Bölgesinden giden eşya, Gümrük
Kanunun
93 ila 107
nci maddelerde belirtilen hükümlere tabi genel antrepo sayılan yerlere,
posta idaresinin sorumluluğu ve gümrük idaresinin gözetimi altında konulur.
Eşyanın buralarda bekleme süresi,
Posta yolu ile yurt dışına gönderilecek
ticari eşya, gümrüğün gözetimi ve posta idaresinin sorumluluğu altındaki genel
antrepolara
konulur. Eşya, buralarda antrepo beyannamesinin tescil
tarihinden itibaren bir
ay bekletilebilir. Sözü edilen eşya ile ilgili
olarak beyanname tescil edilip edilmediğine bakılmaksızın bu süre içinde ek
süre talebinde bulunulması halinde, gümrük müdürlüklerince en çok üç aya kadar
ek süre verilebilir (GK:Madde 174;GY:Madde 417)
m-Tasfiye
Hükümleri Açısından Süreler (GK Madde 177-178):
1-
Gümrük
Kanununun 48.maddesinin ikinci fıkrasına göre yolcu eşyasına mahsus gümrük
ambarlarına konulan ve buralarda bekleme süresi (3-AY)dolan yolculara ait eşya,
2- Gümrük Kanununun 50 nci maddesine
göre verilen süre (Kara Yolu İle Gelen Eşya için 20-Gün; Deniz Yolu İle Gelen
Eşya için 45 Gün; Yolcu Eşyası için 3-Ay) içinde kendilerine gümrükçe
onaylanmış bir işlem veya kullanım tayini için gerekli işlemlere başlanmamış
eşya,
3- Gümrük Kanununun 66 ncı maddesinin
beşinci fıkrasına göre tahlilden arta kalan ve ilgilisi tarafından bir ay
içerisinde alınmayan numunelik eşya,
4-Gümrük kanununun,
70 inci
maddesinin birinci fıkrasına göre
beyannamesi tescil edilen ve süresi (Kara Yolu İle Gelen Eşya için 20-Gün;
Deniz Yolu İle Gelen Eşya için 45 Gün) içinde işlemleri tamamlanmayan eşya,
5- Gümrük kanununun,
70 inci
maddesinin ikinci fıkrasına göre
antrepoda bulunan eşya için gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım tayin
edilmesine ilişkin beyannamenin tescilinden sonra otuz gün içinde işlemleri
bitirilmeyen eşya,
6- Gümrük
kanununun, 101 inci maddesine istinaden
Eşyanın antrepo
rejimi altında kalış süresi sınırsızdır. Ancak, gümrük idarelerince gerek
görülen hallerde, eşyaya gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanım tayin
edilmesi için bir süre belirlenebilir. İhracata bağlı önlemlerden
yararlanabilecek tarım ürünleri için Bakanlıkça özel süreler belirlenebilir.
Belirlenen
süreleri dolan
eşya,
7-
Posta yolu ile yurt dışına gönderilecek ticari eşya, gümrüğün
gözetimi ve posta idaresinin sorumluluğu altındaki genel antrepolara konulur.
Eşya, buralarda antrepo beyannamesinin tescil tarihinden itibaren bir ay
bekletilebilir. Söz konusu bir aylık süreyi geçen eşya,
Tasfiye hükümlerine tabi tutulur.
n-
Hiç alınmayan
veya noksan alınan gümrük vergilerine ilişkin süre:
Yapılan denetlemeler
sonucunda hiç alınmadığı veya noksan alındığı belirlenen ya da beyanname veya
beyanname yerine geçen belge üzerinde yükümlüye tebliğ edilemeyen gümrük
vergilerine ilişkin tebligat, gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihten itibaren 3 yıl içinde yapılabilir (GK:Madde 197).
Yapılan kontrol ve denetlemeler sonucunda hiç alınmadığı veya noksan alındığı
belirlenen gümrük vergileri ile işlemleri daha sonra yapılmak üzere teslim
edilen eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin, yükümlüye tebliğ edildiği tarihten
itibaren 15 gün içinde ödenmesi zorunludur.
Ödeme
süresinin bitmesinden önce ilgilinin yazılı istemde bulunması ve teminat
alınması şartıyla ödeme süresi otuz gün daha uzatılabilir. Süre uzatımı
beyanname kapsamı eşyanın her bir kalemi için ayrı ayrı da yapılabilir.
Uzatılan süre için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun
48 inci maddesine göre tecil faizi alınır
(GK:Madde 198)
.
o-
Dava
ve
Ceza
zamanaşımı süreleri: Gümrük vergileri alacakları, ceza uygulamasını gerektiren
bir fiile ilişkin olması ve zaman
aşımı daha uzun bulunan bu fiil nedeniyle ceza davası açılmış olmak kaydıyla, bu alacaklar Türk Ceza Kanunundaki dava ve
ceza
zamanaşımı
süreleri içerisinde kovuşturulup tahsil edilir (GK:Madde 197).
I- Dava zamanaşımı (TÜRK CEZA KANUNU Kanun
No. 5237
Kabul Tarihi : 26.9.2004 )
MADDE 66. –
(1) Kanunda başka türlü yazılmış olan haller
dışında kamu davası;
a) Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektiren
suçlarda otuz yıl,
b) Müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda
yirmibeş yıl,
c) Yirmi yıldan aşağı olmamak üzere hapis cezasını
gerektiren suçlarda yirmi yıl,
d) Beş yıldan fazla ve yirmi yıldan az hapis
cezasını gerektiren suçlarda onbeş yıl,
e) Beş yıldan fazla olmamak üzere hapis veya adlî
para cezasını gerektiren suçlarda sekiz yıl,
Geçmesiyle düşer.
(2) Fiili işlediği sırada oniki yaşını doldurmuş
olup da onbeş yaşını doldurmamış olanlar hakkında, bu sürelerin yarısının;
onbeş yaşını doldurmuş olup da onsekiz yaşını doldurmamış olan kişiler hakkında
ise, üçte ikisinin geçmesiyle kamu davası düşer.
(3) Dava zamanaşımı süresinin belirlenmesinde
dosyadaki mevcut deliller itibarıyla suçun daha ağır cezayı gerektiren
nitelikli halleri de göz önünde bulundurulur.
(4) Yukarıdaki fıkralarda yer alan sürelerin
belirlenmesinde suçun kanunda yer alan cezasının yukarı sınırı göz önünde
bulundurulur; seçimlik cezaları gerektiren suçlarda zamanaşımı bakımından hapis
cezası esas alınır.
(5)
Aynı fiilden dolayı tekrar yargılamayı gerektiren hallerde, mahkemece bu
husustaki talebin kabul edildiği tarihten itibaren fiile ilişkin zamanaşımı süresi
yeni baştan işlemeye başlar.
(6)
Zamanaşımı, tamamlanmış suçlarda suçun işlendiği günden, teşebbüs halinde kalan
suçlarda son hareketin yapıldığı günden, kesintisiz suçlarda kesintinin
gerçekleştiği ve zincirleme suçlarda son suçun işlendiği günden, çocuklara
karşı üstsoy veya bunlar üzerinde hüküm ve nüfuzu olan kimseler tarafından
işlenen suçlarda çocuğun onsekiz yaşını bitirdiği günden itibaren işlemeye
başlar.
(7) Bu Kanunun İkinci Kitabının Dördüncü Kısmında
yazılı ağırlaştırılmış müebbet veya müebbet veya on yıldan fazla hapis cezalarını
gerektiren suçların yurt dışında işlenmesi halinde dava zamanaşımı uygulanmaz.
II-
Ceza zamanaşımı
(TÜRK CEZA KANUNU Kanun No. 5237
Kabul
Tarihi : 26.9.2004 )
MADDE 68. –
(1) Bu maddede yazılı cezalar aşağıdaki sürelerin
geçmesiyle infaz edilmez:
a) Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezalarında kırk
yıl.
b) Müebbet hapis cezalarında otuz yıl.
c) Yirmi yıl ve daha fazla süreli hapis cezalarında
yirmidört yıl.
d) Beş yıldan fazla hapis cezalarında yirmi yıl.
e) Beş yıla kadar hapis ve adlî para cezalarında on
yıl.
(2) Fiili işlediği sırada oniki yaşını doldurmuş
olup da onbeş yaşını doldurmamış olanlar hakkında, bu sürelerin yarısının;
onbeş yaşını doldurmuş olup da onsekiz yaşını doldurmamış olan kişiler hakkında
ise, üçte ikisinin geçmesiyle ceza infaz edilmez.
(3) Bu Kanunun İkinci Kitabının Dördüncü Kısmında
yazılı yurt dışında işlenmiş suçlar dolayısıyla verilmiş ağırlaştırılmış
müebbet hapis veya müebbet hapis veya on yıldan fazla hapis cezalarında
zamanaşımı uygulanmaz.
(4) Türleri başka başka cezaları içeren hükümler, en
ağır ceza için konulan sürenin geçmesiyle infaz edilmez.
(5) Ceza zamanaşımı, hükmün kesinleştiği veya
infazın herhangi bir suretle kesintiye uğradığı günden itibaren işlemeye başlar
ve kalan ceza miktarı esas alınarak süre hesaplanır.
ö-Gümrük Müşavirliği Mesleği Açısından Süreler : Gümrük Müşavir Yardımcısı
olabilmek için diğer şartları yerine getirdikten sonra bir Gümrük Müşavirinin
yanında en az 1-yıl Staj yapılması gerekmektedir. Gümrük Müşaviri Olabilmek
için ise diğer şartları yerine getirdikten sonra iki yıl Gümrük Müşavir
Yardımcısı olarak çalışmış olmak gerekir. Gümrük idaresinde
on yıl çalışmış olup, bunun üç yılını şube müdürü, gümrük müdürü,
gümrük muhafaza müdürü, gümrük başmüdür yardımcısı ve gümrük muhafaza başmüdür
yardımcısı görevlerinde geçirenlerden, görevlerinden istifa eden veya emekliye
ayrılanlar 227 nci maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen koşulları taşımaları
halinde, staj koşuluna tabi tutulmaksızın gümrük müşavirliği sınavına
girebilirler. Bu kişilere, talep halinde sınav ve staj koşulu aranmaksızın
Gümrük Müşavir Yardımcısı İzin Belgesi verilir. Gümrük idaresinde gümrük
başmüdürü, gümrük muhafaza başmüdürü, gümrük uzmanı, kontrolör, gümrük
müfettişi, daire başkanı ve daha üst görevlerde en az on yıl çalışmış
olanlardan, görevlerinden istifa eden veya emekliye ayrılanlar, 227 nci
maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen koşulları taşımaları halinde, sınav ve
staj koşuluna bağlı olmaksızın gümrük müşaviri olmaya hak kazanırlar. fıkralarda
belirtilen koşulları yerine getirenlere, gerekli müracaat belgelerinin
tamamlanmasından itibaren altmış gün içinde Müsteşarlıkça Gümrük Müşavirliği
İzin Belgesi verilir. Gümrük müşavirleri ancak bu izin belgesini aldıktan sonra
mesleki faaliyette bulunabilirler (GK:Madde 228). Meslek mensubu hakkında
savunması alınmadan disiplin cezası verilemez. Yetkili disiplin kurulunun on
günden az olmamak üzere verdiği süre içinde savunma yapmayanlar, savunma
hakkından vazgeçmiş sayılırlar (GK: Geçici Madde 6).
p-
İtirazlar
Açısından Süreler :
Yükümlüler kendilerine tebliğ edilen
gümrük vergileri, cezalar ve idari kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren
onbeş gün içinde bir üst makama, üst makam yoksa aynı makama verecekleri bir
dilekçe ile itiraz edebilir. İdareye
intikal eden itirazlar otuz gün içinde karara bağlanarak ilgili kişiye tebliğ
edilir. İtiraz dilekçelerinin süresi içinde yanlış makama verilmesi halinde,
itiraz süresinde yapılmış sayılır ve idarece yetkili makama ulaştırılır
(GK:Madde 242). Gümrük vergilerinin
hesaplanmasında esas alınan kimyevi tahlil sonuçlarına karşı tebliğden itibaren
onbeş gün içinde gümrük ve muhafaza başmüdürlüğüne
[1]
yazılı olarak itiraz edilebilir.(GK:Madde
243) . Uzlaşma talebi, tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde,
henüz itiraz başvurusu yapılmamış gümrük vergileri ve cezalar için yapılır.
Uzlaşma talebinde bulunulması halinde, itiraz veya dava açma süresi durur,
uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi halinde süre kaldığı yerden
işlemeye başlar, ancak sürenin bitimine üç günden az kalmış olması halinde süre
üç gün uzar. Uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi halinde yeniden
uzlaşma talebinde bulunulamaz. Uzlaşma konusu yapılan gümrük vergileri ve
cezalar, uzlaşma gerçekleştiği takdirde, uzlaşma tutanağının tebliğinden itibaren
bir ay içinde ödenir. Uzlaşılan vergilerin alınması gerektiği tarihten itibaren
uzlaşma tutanağının imzalandığı tarihe kadar geçen süre için 6183 sayılı Kanun
hükümlerine göre belirlenen gecikme zammı oranında gecikme
faizi
uygulanır. Uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi halinde, genel
hükümlere göre işlem yapılır (GK:Madde 244).
p-Gümrük Vergilerinin Ödenmesi Açısından Süreler:
.
A.TR Dolaşım Belgelerine ilişkin süre
· Genel kural olarak, A.TR Dolaşım Belgesinin, ihracatçı ülke gümrük
idaresince vize edildiği tarihten itibaren dört ay içerisinde ithalatçı ülke
gümrük idaresine ibraz edilmesi gerekir.
EUR.1 Dolaşım Sertifikasına ilişkin süre
· Bir EUR.1 Dolaşım Sertifikası, ihracatçı ülkedeki vize tarihinden
itibaren dört ay geçerli olur ve bu süre zarfında ithalatçı ülkenin gümrük
idarelerine ibraz edilmesi gerekir.
(Daha fazla bilgi için lütfen tarafımızla
irtibata geçiniz)
Menşe Şahadetnamelerinin sonradan ibrazına
ilişkin süre
Serbest
dolaşıma giriş beyannamesinin tescili sırasında menşe şahadetnamesinin mevcut olmaması veya ibraz edilen
menşe şahadetnamesinin şekil ve formalite noksanlığı ya da içerik
itibarıyla yanlış veya eksik bilgi taşıması nedeniyle gümrük idaresince
kabul edilmemesi hallerinde, bir menşe şahadetnamesinin ibrazı için
beyannamenin tescil tarihinden itibaren 6 aylık süre verilir. (Daha fazla bilgi için lütfen
tarafımızla irtibata geçiniz)
(Daha fazla bilgi için lütfen tarafımızla
irtibata geçiniz)
Hariçte İşleme Rejimi çerçevesinde
gerçekleştirilen önceden ithalatta süre
Hariçte
işleme rejimi kapsamında gerçekleştirilecek önceden ithalatta; ikame
ürünlerin serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescili tarihinden
itibaren 2 ay içerisinde
geçici ihracat eşyasının ihracı gerekmektedir. Ancak, zorunlu durumlarda
bu süre sona ermiş olsa dahi gümrük idarelerince uzatılabilir.
İhracat Rejiminde süre
İhracat
veya yeniden ihracat amacıyla geçici depolama yerlerine getirilen eşya,
buralarda 1 ay kalabilir.
Sözü edilen eşya ile ilgili olarak beyanname tescil edilip edilmediğine
bakılmaksızın bu süre içinde ek süre talebinde bulunulması halinde, en çok
3 aya kadar ek süre
verilebilir. 1 aylık süre
ve verilen ek süre içinde gümrük işlemleri bitirilerek yerinden
kaldırılmayan eşya için gümrük yükümlüsüne tebligat yapılarak, tebliğ
tarihinden itibaren 30 gün içinde eşyanın geçici depolama yerinden çıkarılması; aksi takdirde, bu
eşyanın gümrüğe terk edilmiş sayılacağı bildirilir. Bu süre içinde de
yerinden çıkarılmaması halinde eşya gümrüğe terk edilmiş sayılır ve
tasfiye hükümlerine göre işlem yapılır. Bu eşyaya ilişkin olarak tescil
edilmiş beyanname varsa iptal edilir.
Geçici
depolama yerlerine konulmaksızın ihraç edilecek eşyanın beyanname kapatma
süresi 2 aydır. Bu süre
makul sebeplerle en çok 2 ay uzatılabilir. Bu süreler içinde işlemleri tamamlanmayan beyannameler iptal
edilir.
Geri gelen eşyada süre
Serbest
dolaşımda bulunan eşya, Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarıldığı veya
çıkış hükmünde geçici depolama yerleri ile antrepolara konulduktan sonra
Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edildiği ve ayniyetleri değişmeden 3 yıl içinde yeniden serbest
dolaşıma sokulduğu takdirde ve beyan sahibinin talebi üzerine gümrük
vergilerinden muaf tutulur.
Gümrük vergi ve cezalarına karşı yapılacak
düzeltme talebi ve itirazlarda süre
Mükellefler,
kendilerine tebliğ edilen gümrük vergilerine karşı, tebliğ tarihinden itibaren
15 gün içinde işlemi yapan
gümrük müdürlüğüne, düzeltme talebinde,
Düzeltme
talebine ilişkin olarak gümrük müdürlükleri tarafından verilen kararlara,
gümrük vergilerine, cezalara veya idari kararlara karşı 7 gün içinde gümrük müdürlüğünün
bağlı bulunduğu gümrük ve muhafaza başmüdürlüğüne, ya da ilk karar
merciinin gümrük ve muhafaza başmüdürlüğü olması durumunda 45 gün içinde Gümrük
Müsteşarlığına itirazda bulunabilirler.
Gümrük vergilerinin ödenmesine ilişkin süre
Gümrük
vergileri 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda
öngörülen usullere göre ödenir. Süresi içinde ödenmeyen gümrük vergileri
ve gerek bu vergilere ait gerekse Gümrük Kanunu hükümlerine göre
kesinleşmiş para cezaları, 6183
sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda yazılı zamanaşımı
hükümlerine tabidir.
Götürü teminatta teminatın yenilenmesine ilişkin
süre
Gümrük
idarelerinde götürü teminattan yararlananların, teminatın
süresinin/vadesinin dolmasından en geç 15 gün önce teminatı yeni bir
teminat ile değiştirme başvurusunda bulunmaları gerekmektedir.
Kanunen ödenmemesi gereken vergilerin geri
verilmesi ya da kaldırılmasına ilişkin süreler
Kanunen
ödenmemeleri gereken gümrük vergileri, söz konusu vergilerin yükümlüye
tebliği tarihinden itibaren 3 yıl içinde ilgilinin gümrük idaresine müracaatı üzerine geri verilir veya
kaldırılır. Bu süre mücbir sebep veya beklenmeyen hallerde Gümrük
Müsteşarlınca uzatılabilir.
Bir
gümrük beyannamesine dayanılarak ödenmiş olan gümrük vergileri bu
beyannamenin iptal edilmesi nedeniyle geri verilir. Ancak söz konusu
vergilerin geri verilebilmesi için beyannamenin iptal talebinin, özet
beyanın verildiği tarihten itibaren, denizyoluyla gelen eşyada 45 gün, diğer yollardan gelen
eşyada 20 gün, antrepoda
bulunan eşyaya ilişkin serbest dolaşıma giriş beyannamesinin iptali içinse
söz konusu beyannamenin tescil edildiği tarihten itibaren 30 gün içinde yapılması gerekir.
Türkiye’nin
taraf olduğu uluslararası anlaşma hükümleri çerçevesinde, Bakanlar Kurulu
tarafından gümrük vergilerinin geri verilmesi veya kaldırılmasına karar
verilirse,söz konusu geri verme ve kaldırma işlemleri için gümrük
vergilerinin tebliği tarihinden itibaren 1 yıl içinde ilgili gümrük idaresine başvurulması
gerekmektedir. Ancak, mücbir sebebin tespiti halinde, bu sürenin
aşılmasına Gümrük Müsteşarlığınca izin verilebilir.
Gümrük Kanununa göre kesilen cezaların ödenmesi
ve zamanaşımına ilişkin süre
Gümrük
Kanununa göre verilen para cezalarına karşı idari yargı mercilerine itiraz
yoluna gidilmeden ve ceza kararlarının tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde söz konusu
cezanın ilgili kişi tarafından ödendiği veya ödeneceği yazılı olarak
gümrük idaresine bildirildiği ve bu miktarın ceza kararlarının tebliğ
tarihinden itibaren 2 ay içinde ödendiği takdirde, kesilen para cezası üçte bir noksanı ile tahsil edilir.
Gümrük
Kanununda yer alan cezalar 3 yıl içinde karara bağlanıp, tebliğ edilmediği takdirde zamanaşımına uğrar.
Gümrük Kanunu’nun 234 üncü maddesi kapsamında karara bağlanan cezalarda
zamanaşımı süresi vergi tahakkukunun kesinleştiği tarihin ertesi günü,
diğer hallerde verilen cezalarda ise söz konusu cezayı gerektirir durumun
Gümrük İdaresince tespit edildiği tarihte başlar.
Tahlil sonuçlarına itiraz edilmesine ilişkin süre
İlgili
kişiler, tebliğ edilen tahlil sonuçlarına karşı tebliğ tarihinden itibaren
15 gün içinde gümrük başmüdürlüğüne bir dilekçe ile itiraz edebilirler.
Tahlilden arta kalan numunelere ilişkin süre
Tahlilden
arta kalan numunelerin tahlil sonuçlarının ilgiliye bildirilmesinden sonra
1 ay içinde alınmadığı
taktirde gümrüğe terk edilmiş sayılır.
Tasfiye edilen eşyaya ilişkin süre
Tasfiye
edilen eşyadan elde edilen gelirlerden masrafların düşülmesinin ardından
artan para olması halinde bu miktar emanet hesabına aktarılır. Hak
sahibinin 1 yıl içinde
başvurması halinde bu meblağ kendisine ödenir.
Nihai kullanıma ilişkin süre
Daha
önce serbest dolaşıma girmiş eşyanın tercihli tarife ya da nihai kullanım
nedeniyle indirimli ya da sıfır vergi oranı ile serbest dolaşıma giriş
veya ekonomik etkili bir gümrük rejimine tabi tutulabilmesini teminen,
Müsteşarlıkça belirlenecek şartlar dahilinde geriye dönük izin verilmesi
durumları hariç olmak üzere,
Nihai kullanımı nedeniyle indirimli veya sıfır
vergi oranından faydalanmak isteyenler taleplerini, eşyanın serbest
dolaşıma gireceği gümrük idaresine serbest dolaşıma giriş beyannamesinin
tescil edildiği tarihte ya da bu tarihten 6 ay önce yazılı olarak
bildirmeleri gerekir.
İzin belgesinde öngörülen sürenin sona ermesinden itibaren
otuz gün içerisinde veya bu süreden önce müracaat edilmesi halinde
Nihai Kullanıma
ilişkin verilen teminat mektubu iade edilir.
Onun için Balzac,
“Zamanı öldürmek, en pahalı harcamadır ”demiştir.
[1]
“gümrük
başmüdürlüğüne” ibareleri “gümrük ve muhafaza başmüdürlüğüne”,
olarak 07.07.2009/27281 R.G. 5911 s.Kanun ile
değiştirilmiştir.