İran Plakalı Taşıtlar Tarafından Yapılan Taşımalar
İran Plakalı Taşıtlar Tarafından Yapılan Taşımalar
MEVZUAT DUYURUSU
Konu
İran Plakalı Taşıtlar Tarafından Yapılan Taşımalar
Özet & Yorum & Ek Bilgi
İran plakalı taşıtlarla yapılan taşımalarla ilgili olarak yaşanan sorunların bertaraf edilmesi adına, Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının bilgi notunu merkeze aldığı tasarruflu yazı yayımlanmıştır. Buna göre:
1-
Karayolu ile ülkemize gelen transit yüklerin uygun geçiş belgesine sahip yabancı plakalı taşıtlarla taşınmasının mümkün olduğu,
2-
Demiryolu, denizyolu veya havayolu ile gelen transit yüklerin yabancı plakalı taşıtlarca taşınması, Karayolu Taşıma Kanunu uyarınca Cumhurbaşkanı Kararı ile sadece taşıma yetkisi verilmiş ülke taşıtlarınca mümkün olduğu, taşıma yetkisi verilmiş ülkelerin sadece Azerbaycan, Özbekistan, K.K.T.C. ve Gürcistan olduğu, diğer ülke taşıtlarının bu kapsamdaki taşımaları yapamayacağı,
İran plakalı taşıtlarda ise, yukarıdaki uygulamalardan ayrı olarak özel bir durumun mevcut olduğu, ülkemiz ile İran arasındaki uluslararası karayolu taşımacılığı anlaşması çerçevesinde ülkemize gelen transit yüklerin İran plakalı taşıtlar tarafından taşınabilmesi için geçiş belgesi gerektiği, halihazırda İran ile karşılıklı geçiş belgesi teati edilmediğinden serbest dolaşımda olmayan transit yüklerin İran plakalı taşıtlarca yapılmasının mümkün olmadığı,
3-
Serbest dolaşımda olan (millileşmiş) yüklerin İran plakalı taşıtlar ile İran’a taşınmasının mümkün olduğu,
4-
Yükün bir kısmının ihraç yükü bir kısmının ise transit yük olması durumunda, transit yüklerin İran plakalı taşıtlarca taşınamayacağı, ancak 3.000-EUR karşılığında geçiş ücreti ödenerek transit yüklerin de taşınabileceği,
5-
Ülkemiz üzerinden transit olarak yapılan taşımalarda yukarıdaki kuralların uygulanmayacağı, Örneğin İran plakalı bir taşıtın Bulgaristan’dan İran’a taşıma yapıyorsa ve ülkemizden yük almıyorsa, bu kısıtlamalara tabi olmadığı,
Hususlarına açıklık getirilmiştir.
MEVZUAT METNİ
T.C.
TİCARET BAKANLIĞI
Gümrükler Genel Müdürlüğü
Sayı:E-96603261-724.01[GGM-IR]
Konu:İran Plakalı Taşıtlar Tarafından Yapılan Taşımalar
11.02.2022 / 71833937
DAĞITIM YERLERİNE
İlgi:15.04.2021 tarihli ve
E-96603261-724.01[GGM-IR]-00063314193 sayılı yazımız.
Bakanlığımıza intikal eden bilgilerden, İran plakalı
taşıtlarla yapılan taşımalarla ilgili olarak ilgide kayıtlı yazımız
kapsamındaki taşımalara ilişkin gümrük idarelerinde farklı algılama ve
uygulamaların olduğu anlaşılmış olup uygulamanın açıklığa kavuşturulmasını
teminen Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına görüş ve değerlendirmeleri
sorulmuştur.
Bu çerçevede, uygulamanın daha net ve anlaşılabilir bir
şekilde detaylandırılması amacıyla, uygulamaya esas teşkil edecek
Bakanlıkları değerlendirmelerinin vaka örnekleriyle birlikte yer aldığı
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığından alınan Bilgi Notu ilişikte gönderilmiştir.
Bilgi ve gereğini rica ederim.
Mustafa GÜMÜŞ
Bakan a.
Genel Müdür
EKLER:
– Bilgi Notu (1 Sayfa)
DAĞITIM:
– Tüm Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerine
TRANSİT YÜKLERE İLİŞKİN UYGULAMA ÖRNEKLERİ
Karayolu ile ülkemize gelen transit (serbest dolaşımda
olmayan/millileşmemiş) yüklerin (serbest bölgeler veya gümrük antrepolarından
yapılan taşımalar da dahil olmak üzere) uygun geçiş belgesine sahip yabancı plakalı
taşıtlarla taşınması mümkündür. Örneğin, ülkemize Almanya`dan karayolu ile
gelen transit bir yükün, Kazakistan plakalı bir taşıt taşınması mümkündür.
Ülkemize demiryolu, denizyolu veya havayolu ile gelen transit
yüklerin yabancı plakalı taşıtlarca taşınması, Karayolu Taşıma Kanunu
uyarınca Cumhurbaşkanı Kararı ile taşıma yetkisi verilmiş ülke taşıtlarınca
mümkündür. Bugüne kadar sadece Azerbaycan, Özbekistan, K.K.T.C. ve Gürcistan
taşıtlarına bu yetki verilmiştir. Diğer ülke taşıtları ise bu taşımaları
yapamaz.
Ülkemize demiryolu, denizyolu veya havayolu ile gelen yükleri
taşıma izni verilen 4 ülke ile (Azerbaycan, Özbekistan, K.K.T.C. ve
Gürcistan), Kara Ulaştırması Karma Komisyon (KUKK) Toplantısı Protokolleri
uyarınca bu tür taşımalarda kullanılacak geçiş belgeleri teati edilmektedir.
Bakanlığımızca Gümrükler Genel Müdürlüğü üzerinden her yıl düzenli olarak
Gümrük İdarelerine iletilen ve geçiş belgeleri örneklerinin yer aldığı
kitapçıkta bu tür taşımalar için tahsis edilen belge örnekleri de eklenmektedir.
Bu belgelerde, limanlara gelen yüklerin taşınabileceğine ilişkin bir ifade
yer almaktadır. Her ne kadar limanlara gelen yükler ifadesi yer alsa da, bu
belgeler ile diğer transit yükler de taşınabilmektedir. Örneğin Azerbaycan
plakalı bir taşıt, bu geçiş belgelerinden birisine sahipse, bu yükleri
Azerbaycan’a taşıyabilir. Bununla birlikte, ilgili ülkeye bu hak verilmiş
olsa da, bu taşımaları yapabilmesine imkan sağlayan bir geçiş belgesi dışında
diğer geçiş belgeleri ile gelinmesi durumunda, örneğin ikili geçiş belgeleri
ile, bu taşımalar yapılamaz.
İran plakalı taşıtlarda ise, yukarıdaki uygulamalardan ayrı
olarak özel bir durum mevcuttur. Ülkemiz ile İran arasındaki uluslararası
karayolu taşımacılığı anlaşması çerçevesinde ülkemize gelen transit yüklerin
İran plakalı taşıtlar tarafından taşınabilmesi için geçiş belgesi gerekmekte
olup, halihazırda İran ile ülkemiz arasında geçiş belgesi teati
edilmemektedir. Bu nedenle, bu tür taşımaların (ister karayoluyla isterse
diğer taşıma modlarıyla gelen, serbest dolaşımda olmayan transit yüklerin)
İran plakalı taşıtlarca yapılması mümkün bulunmamaktadır. Örneğin,
Almanya’dan karayoluyla Kapıkule Gümrük Müdürlüğü’nden giriş yaparak Türkiye
getirilmiş ve millileşmemiş bir yükün, İran plakalı bir taşıt tarafından
İran’a ya da üçüncü bir ülkeye (örneğin Türkmenistan, Afganistan, Kazakistan
gibi) taşınması mümkün bulunmamaktadır. Aynı şekilde, örneğin denizyolu ile
İtalya’dan Mersin limanına gelen transit bir yükün de İran plakalı taşıt ile
İran’a veya üçüncü bir ülkeye taşınması mümkün bulunmamaktadır.
Yukarıda belirtilen uygulamalar, transit yükleri
kapsamaktadır. Ülkemizde üretilen bir yükün veya transit olarak gelmesine
rağmen serbest dolaşımda olan (millileşmiş) yüklerin İran plakalı taşıtlar
ile İran’a taşınması, genel uygulamalarımız uyarınca mümkündür.
Yükün bir kısmının ihraç yükü bir kısmının ise transit yük
olması durumunda, transit yüklerin İran plakalı taşıtlarca taşınması yine
mümkün bulunmamaktadır.
Uygun geçiş belgesi olmaması durumunda, 68 No’lu Tebliğ
uyarınca 3.000 EUR karşılığında geçiş ücreti ödenerek taşıma yapılması
mümkündür. Örneğin İran plakalı bir taşıt, 3.000 EUR ödeyerek ülkemize gelen
transit yükleri İran’a taşıyabilir.
Yukarıda belirtilen uygulamalar ülkemize gelen transit
yüklerin ülkemizden taşınması ile ilgilidir. Ülkemiz üzerinden transit olarak
yapılan taşımalarda bu kural aranmaz. Örneğin İran plakalı bir taşıt
Bulgaristan’dan İran’a taşıma yapıyorsa ve ülkemizden yük almıyorsa, bu
kısıtlamalara tabi değildir. İran taşıtlarının transit taşımaları
serbestleştirilmiş olduğundan, ülkemizden yük almamak kaydıyla ülkemiz
üzerinden geçiş belgesiz olarak transit taşıma yapabilir.