Bilindiği gibi, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (No: 2008-32/34) (28.02.2008 t. 26801 s. R.G.)’in 8/9.maddesine 19.04.2022 tarih ve 31814 Sayılı Resmi gazetede yayımlanan tebliğ ile (2022-32/66 sayılı TPKK Tebliğ)

“...Ancak sözleşme konusu ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunludur…” cümlesi eklenmişti.

Buna göre:

1-  Türkiye'de yerleşik kişiler antrepo ve limanlarda bulunan malları birbirine devrettiğinde fatura döviz olsa bile ödemenin 19.04.2022 tarihinde yapılan ve yukarıda zikredilen tebliğ değişikliği münasebetiyle “TL” olarak yapılması gerektiği,

2-  TPKKHK 1567 sayılı Kanunun 3/1. maddesi uyarınca bu düzenlemeye uyulmaması halinde 3.000 TL’den 25.000 TL’ye kadar idarî para cezası kesileceği; 2022 Yılı itibariyle yeniden değerleme oranları dikkate alınırsa bu idari para cezalarının 14.300 TL - 119.175 TL’ye arasında olacağı, İdari para cezaları sözleşmenin her bir tarafı için ayrı ayrı ve tekerrür halinde 2 kat olarak uygulanacağı,

3-  Ödeme tarihindeki kurun beyanname tescil tarihindeki kurdan daha yüksel olduğu durumunda; söz konusu kur farklarının aşağıda yer alan tasarruflu yazılar mucibince gümrüğe beyan edilmesine gerek olmadığı; buna mukabil ilgili kanunun maddeleri (KDV 21/c ve GK 30.maddeler) açısından bakıldığında ilerde sorun yaşanabileceği,

Örnek:

(20.01.2021) Ödeme tarihindeki kur: 1$= 18TL

(27.05.2022) Beyannamenin tescil tarihindeki Kur: 1$= 16 TL

Beyanname Sistemine (BİLGE) faturada yazılı yabancı para cinsi girildiğinde kuru 27.05.2022 tarihindeki TCMB Döviz Satış Kuru üzerinden otomatik olarak hesaplayacağından 2-TL lik negatif kur farkı söz konusu olacaktır. Zikredilen yazılar gereğince bu farkın beyan edilmesine gerek olmadığına hükmedilmektedir. Buna mukabil söz konusu yazılar etraflıca incelendiğinde yazıların maliye bakanlığının görüşlerinin yansıtıldığı; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 10/ı maddesinde ithalatta vergiyi doğuran olayın, Gümrük Kanununa göre gümrük vergisi ödeme mükellefiyetinin başlaması, gümrük vergisine tabi olmayan işlemlerde ise gümrük beyannamesinin tescili anında meydana geleceğinin; 26 ncı maddesinde ise; bedelin döviz ile hesaplanması halinde dövizin, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği andaki cari kur üzerinden Türk parasına çevrileceğinin hüküm altına alındığından bahisle, gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar ortaya çıkan negatif kur farklarının ithalatta KDV matrahına dahil edilmemesi gerektiğine hükmedildiği;

Buna mukabil gümrük tekniği açısından konuya bakıldığında;

a-   Dövizin beyannamenin tescil tarihi baz alınarak TCMB Döviz satış kuru üzerinden TL’ye çevrildiği,

b-   Ödeme mükellefiyetinin beyannamenin tescil tarihi itibariyle başladığı,

c-    Gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar yapılan diğer giderler ve ödemelerden vergilendirilmeyenler ile mal bedeli üzerinden hesaplanan fiyat farkı, kur farkı gibi ödemelerin ithalatta KDV matrahının bir unsuru olduğu,

Hususları bir arada değerlendirildiğinde mezkur GİB görüşünün yanlış yorumlandığından hareketle negatif kur farkını beyan etmeyen firmalara yaptırım uygulanması gerektiğine salık verecek görüşlerin de olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.    

4-  Ödeme tarihindeki kurun beyanname tescil tarihindeki kurdan düşük olduğu durumlarda ise söz konusu kur farkının, Fatura veya diğer belgelerde yazılı yabancı paraların 4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun 30.maddesine istinaden, beyannamenin tescil tarihinde yürürlükte olan T.C. Merkez Bankası döviz satış kurları üzerinden Türk Lirasına sistem tarafından otomatik olarak çevrilip; dahil edilmesi hasebiyle; ayrıca beyan edilmesine gerek bulunmadığı, zaten beyana kendiliğinden dahil edilmiş olduğu,

Örnek:

(01.03.2022) Ödeme tarihindeki kur: 1$= 14TL

(27.05.2022) Beyannamenin tescil tarihindeki Kur: 1$= 16 TL

Tescil tarihindeki kuru Sistem otomatik olarak çevireceğinden Bu durumda vergilendirme 1$= 16 TL’den yapılacak; dolayısıyla kur farkı zaten kendiliğinden beyan edilmiş olduğundan ayrıca beyanı gereken herhangi bir fark olmayacaktır.

5-  Vadeli İthalatlarda ise KDVK 21/c maddesi hükmü mucibince tescil tarihinden sonra meydana gelen kur farklarının beyan edilmesinin söz konusu olmadığı,   

6-  Tescilden sonra oluşan kur farkının 2 no.lu KDV beyannamesinde beyanı gerekip gerekmediği konusuna ilişkin mali mevzuatı ilgilendirdiğinden, Yeminli Mali Müşavirinizin vereceği bilgiye göre işlem tesis edilmesinin,

Uygun olacağı düşünülmektedir.

İlave Bilgi:

KDV Kanunu’nun ithalde alınan KDV matrahını düzenleyen 21/c maddesinde; “Gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar yapılan diğer giderler ve ödemelerden vergilendirilmeyenler ile mal bedeli üzerinden hesaplanan fiyat farkı, kur farkıgibi ödemeler.” İthalde alınacak KDV matrahına eklenecek unsurlar olarak sayılmaktadır.

Buna Mukabil;

KDVK’ nın 26. Maddesinde ise “Bedelin döviz ile hesaplanması halinde döviz, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği andaki cari kur üzerinden Türk parasına çevrilir” hükmü yer almaktadır.

Yine, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 30. Maddesinde, “Eşyanın gümrük vergisine esas alınacak kıymetinin Türk Lirası olarak beyanı zorunludur. Fatura veya diğer belgelerde yazılı yabancı paralar, gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihte yürürlükte olan T.C. Merkez Bankası döviz satış kurları üzerinden Türk Lirasına çevrilir.” denilmektedir.

Kur farkına ilişkin açıklama getiren, Gümrükler Genel Müdürlüğünün 23.06.2010 tarihli 13897 sayılı yazısında, beyanname tescil tarihine kadar ortaya çıkan kur farklarının ithalde alınan KDV matrahına ilave edilmemesi gerektiği belirtilmiş, 07.02.2019 tarihli 85593407 sayılı dağıtımlı yazılarıyla da bu görüşleri teyid edilmiştir.

TEBLİĞLER (19.04.2022 tarihli)

–– Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (No: 2022-32/66)

T.C.

BAŞBAKANLIK

Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.1.GÜM.0.06.12.00.663.01.V16-13897

Konu : Negatif Kur Farkı

23.06.2010 / 13897

GÜMRÜK VE MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜNE

Müsteşarlığımız Denetim Elemanlarınca düzenlenen bir kısım cevaplı raporlardan, eşya bedelinin transfer edildiği tarih ile beyannamenin tescil edildiği tarih arasında kur farkı oluştuğu durumlarda bu farkın 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunun 21/c maddesi hükmü uyarınca matraha dahil edilip edilmeyeceği hususunda tereddüt hasıl olduğu anlaşılmıştır.

Maliye Bakanlığından (Gelir İdaresi Başkanlığı) alınan 01.11.2007 tarihli, 97493 sayılı yazıda özetle, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 10/ı maddesinde ithalatta vergiyi doğuran olayın, Gümrük Kanununa göre gümrük vergisi ödeme mükellefiyetinin başlaması, gümrük vergisine tabi olmayan işlemlerde ise gümrük beyannamesinin tescili anında meydana geleceğinin; 26 ncı maddesinde ise; bedelin döviz ile hesaplanması halinde dövizin, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği andaki cari kur üzerinden Türk parasına çevrileceğinin hüküm altına alındığından bahisle, gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar ortaya çıkan negatif kur farklarının ithalatta KDV matrahına dahil edilmemesi gerektiği belirtilmiştir.

Bu itibarla 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunun 26 ncı maddesi uyarınca işlem yapılması; dolayısıyla, ithalatta vergiyi doğuran olayın meydana gelmesinden önce yapılan ödeme tarihindeki kurun, serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil edildiği tarihteki kurdan yüksek olması (negatif kur farkı) halinde, aradaki kur farkının KDV matrahına ilave edilmemesi gerekmektedir.

Bilgi ve gereğini rica ederim.

S.Umman HAMİDOĞULLARI

Genel Müdür V.

DAĞITIM:

T.C.

TİCARET BAKANLIĞI

Gümrükler Genel Müdürlüğü

Sayı:85593407-156.02

Konu:Kur Farkı

07.02.2019 / 41385955

DAGITIM YERLERİNE

İlgi : 04.02.2019 tarihli dilekçeniz.

İlgide kayıtlı dilekçenizde, 3065 sayılı KDV Kanununun "Matraha Dahil Olan Unsurlar" başlıklı 24 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine "fiyat farkı," ibaresinden sonra gelmek üzere "kur farkı,” ibaresinin eklendiği; bu değişikliğin ithalat işlemleri ile ilişkisinin ve bu kapsamda gerekçesi tam olarak anlaşılamadığıdan bahisle, olası mağduriyetlerin önlenmesi ve uygulamada birlikteliğin sağlanması için konunun açıklığa kavuşturulmasının gerektiği belirtilmektedir.

Eşya bedelinin transfer edildiği tarih ile beyannamenin tescil edildiği tarih arasında kur farkı oluştuğu durumlarda bu farkın 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 21/c maddesi hükmü uyarınca matraha dahil edilip edilmeyeceği hususunda oluşan tereddütlerin giderilmesi amacıyla tasarruf olunan 23/06/2010 tarihli ve 13897 sayılı dağımlı yazımızda; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 26 ıncı maddesi uyarınca işlem yapılması; dolayısıyla, ithalatta vergiyi doğuran olayın meydana gelmesinden Önce yapılan ödeme tarihindeki kurun, serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil edildiği tarihteki kurdan yüksek olması (negatif kur farkı) halinde, aradaki kur farkının KDV matrahına ilave edilmemesi gerektiği belirtilmiştir.

Bu itibarla ilgi dilekçenizde belirtilen hususla ilgili somut sorunların bildirilmesi halinde ilgili gümrük idaresi nezdinde gerekli araştırma yapılabilecektir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

e-imzalıdır

H.Sadi ÇETİNTAŞ

Bakan a.

Daire Başkanı

DAĞITIM:

Bursa Gümrük Müşaviri Derneğine

(İhsaniye Mah. Barbaros Cad. Eserkent Sitesi B Blok No:8 K:1 D:1 Nilüfer/BURSA)

Ankara Gümrük Müşavirleri Derneğine

(Anıt Cad. Şafak Apt. No:8/7 Tandoğan/ANKARA)

İzmir Gümrük Müşavirleri Derneğine

(Atatürk Cad. No:384 K:6 D:11 Berrin Reşat Aksoy Plaza/Alsancak/İzmir)

İstanbul Gümrük Müşavirler Derneğine

(Müeyyedzade Mahallesi, Kemeraltı Cd. Kalaycıoğlu Business Center No:35, 34425 Beyoğlu/İstanbul)

Mersin Gümrük Müşavirler Derneğine