MEVZUAT DUYURUSU |
Konu
Kıymet Kriterli Gözetim uygulaması |
Özet & Yorum & Ek Bilgi
Gümrükler Genel Müdürlüğü, “Gözetim Uygulaması-Kayıt
Belgesi” konulu yazısı yayımlanmıştır. Buna göre: 1- 2019/1
sayılı “Kıymet Kriterli Gözetim Uygulaması” konulu Genelge’nin 3 üncü maddesini
değiştiren 31.03.2021 tarihli 2021/13 sayılı Genelge‘nin yürütmesinin
durdurulmasına karar verildiği, bu nedenle a. 2019/1
sayılı Genelgenin 3 üncü maddesine göre ceza kararı düzenlenmemesi, b. Düzenlenmiş
ve henüz tebliğ edilmemiş cezaların iptal edilmesi, c. Tebliğ
edilmekle birlikte itiraz yoluna başvurulmuş ceza kararlarına ilişkin
itirazların kabul edilmesi, d. Mahkemeye
intikal eden uyuşmazlıklarda yargı kararının beklenilmesi ve bu kararlar
çerçevesinde işlem yapılması, e. Kesinleşmiş
bulunan ceza kararları ile ilgili tahsil işlemlerinin devam ettirilmesi, Gerektiği, 2- Yürütmesi
durdurulan söz konusu 3.madde dışındaki hususların uygulanmasının önünde bir
engel bulunmadığı, Durum bu minval üzere olmakla birlikte uygulamada kafa karışıklığı
nedeniyle muhtelif gümrük idarelerinden yazılar geldiği söz konusu durumlarda
yukarıdaki 1.maddenin alt bentlerine göre hareket edilmesi gerektiği, Hususları
açıklanmıştır. İlave Bilgi: Yürütmesi durdurulan genelgenin 3.maddesi şu şekildeydi: GENELGE 3) Beyanın tescili
aşamasında gözetim tebliğinde yer alan kıymete ulaşılmasını sağlayacak şekilde veyahut
eşyanın tesliminden önce ya da sonra gerçekleştirilen kontroller sonucunda
yurtdışı gider beyan edilerek buna tekabül eden ithalat vergilerinin ödenmesi
sonrasında, 4458 sayılı Gümrük Kanunu uyarınca geri verme başvurusunda
bulunulması, bu başvurunun idarece reddi işlemine karşı dava açılmasını
müteakiben davadan yükümlüsünce feragat edilmesi halinde, herhangi bir işlem
tesis edilmez. Ancak davanın idare
aleyhine sonuçlanması sebebiyle, yargı kararı mucibince geri verme işleminin
yapılması durumunda, yükümlünün gözetim belgesi sunulmaksızın işlem yapmasına
izin verilmesini temin eden ek beyanın ortadan kalktığı ve beyanın
başlangıcındaki duruma dönüldüğü izahtan vareste bir husustur. Bu durumda,
Gümrük Yönetmeliği'nin 181 inci maddesi kapsamında yapılan
bildirimler sonucunda, ilgili kurum tarafından belgenin düzenlenmesinin mümkün
olmadığı hususunun gümrük idaresince yükümlüye bildirildiği tarihten itibaren
30 (otuz) gün içinde, yargı kararına istinaden geri verilen vergi ve varsa
fer’i alacakların, idare tarafından geri vermenin yapıldığı tarihten
itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
hükümleri uyarınca hesaplanan gecikme zammı oranında faiz ile birlikte ödenmesi
durumunda, herhangi bir işlem tesis edilmez. Aksi takdirde, Gümrük
Yönetmeliğinin 181 inci maddesi ve 2016/9 sayılı
Genelge'de belirtilen usullere devam edilerek alınacak sonuca göre
işlemler tekemmül ettirilir. Gümrük Yönetmeliğinin
181 inci maddesi ve 2016/9 sayılı Genelge’ye göre yapılan işlemlere ilişkin
idari yaptırımlara dair itirazlardan vazgeçilmesi veya dava aşamasında
olanlarla ilgili olarak da davadan feragat edilmesi halinde; yargı kararına
istinaden geri verilen vergi ve varsa fer’i alacakların, feragat veya itirazdan
vazgeçme tarihinden itibaren 30 (otuz) gün içinde, idare tarafından geri
vermenin yapıldığı tarihten itibaren 6183 sayılı Kanun hükümleri uyarınca
hesaplanan gecikme zammı oranında faiz ile birlikte ödenmesi koşuluyla idari
yaptırımlar iptal edilir. |
MEVZUAT METNİ |
T.C. TİCARET BAKANLIĞI Gümrükler Genel Müdürlüğü
Sayı : E-85593407-502.02- Konu : Gözetim Uygulaması – Kayıt Belgesi
03.04.2022 / 73264340 DAĞITIM YERLERİNE
İlgi: a) 04.01.2022 tarihli, 70665461 sayılı dağıtımlı yazınız. b)15.02.2022 tarihli, 71922495 sayılı dağıtımlı yazımız. c) 23.02.2022 tarihli, 72160060 sayılı dağıtımlı yazımız.
İlgi (a)’da kayıtlı yazımızda; Bakanlığımız aleyhine Danıştay 7.
Dairesinin E:2021/1268 sayılı dosyasında açılan davada verilen 21.09.2021
tarihli karar ile, 2019/1 sayılı “Kıymet Kriterli Gözetim Uygulaması” konulu
Genelge’nin 3 üncü maddesini değiştiren 31.03.2021 tarihli 2021/13 sayılı
Genelge‘nin yürütmesinin durdurulmasına karar verildiği,
İlgi (b)’de kayıtlı yazımızda; 2021/13 sayılı Genelgenin
yürütmesinin durdurulması kararına istinaden 2019/1 sayılı Genelgenin
değişiklikten önceki (mülga) 3 üncü maddesine göre işlem yapılamayacağı, söz
konusu yargı kararının uygulanmasını etkisiz hale getirmemek kaydıyla, 2019/1
sayılı Genelgenin 3 üncü maddesi dışındaki maddelerine ilişkin bir yargı kararı
bulunmaması hasebiyle, anılan Genelge’nin 1 inci ve 2 nci maddeleri
kapsamlarına giren başkaca somut olaylara uygulanabileceği,
İlgi (c)’de kayıtlı yazımızda ise; söz konusu yürütmenin
durdurulması kararı uyarınca 2019/1 sayılı Genelgenin 3 üncü maddesine göre
ceza kararı düzenlenmemesi, düzenlenmiş ve henüz tebliğ edilmemiş cezaların
iptal edilmesi, tebliğ edilmekle birlikte itiraz yoluna başvurulmuş ceza
kararlarına ilişkin itirazların kabul edilmesi, mahkemeye intikal eden
uyuşmazlıklarda yargı kararının beklenilmesi ve bu kararlar çerçevesinde işlem
yapılması, kesinleşmiş bulunan ceza kararları ile ilgili tahsil işlemlerinin
ise ilgili mevzuatına göre devam edeceği duyurulmuştur.
Muhtelif gümrük idarelerinden Genel Müdürlüğümüze intikal eden
yazılarda özetle; 2021/13 sayılı Genelge‘nin yürütmesinin durdurulması
kararından bahisle, 2020/9 sayılı İthalatta Gözetim Uygulanmasına İlişkin
Tebliğ ile bazı eşya grupları için gözetim uygulamasının mevcut bulunduğu,
uygulamanın yükümlünün kayıt belgesini temin ederek gümrük idaresine tevsik
etmesi şeklinde devam ettiği, yükümlüsünce kayıt belgesinden kaynaklı yurt dışı
gidere tekabül eden gümrük vergilerinin iadesi için yargı yoluna gidilip geri
verme işlemi gerçekleşmesi sonrasında, 2016/9 sayılı Genelge hükümlerine göre
öncelikle Gümrük Yönetmeliği’nin 181 inci maddesi, müteakiben Gümrük Kanunu’nun
235/1-c ve akabinde 235/4-c maddesi hükümleri gereğince ceza kararı tanzim
edilip/edilmeyeceği ile Danıştay tarafından verilen bahse konu yürütmenin
durdurulması kararının kayıt belgesine tabi eşya için
uygulanıp/uygulanmayacağına dair görüş talebinde bulunulmuştur.
Tereddüt edilen hususlar Genel Müdürlüğümüz görüşleriyle birlikte
10.03.2022 tarihli, 72656804 sayılı yazımız ile Hukuk Hizmetleri Genel
Müdürlüğünden sual edilmiş olup; adı geçen Genel Müdürlükten alınan bir örneği
ekli 18.03.2022 tarihli, 72957948 sayılı yazıda özetle; Danıştay Yedinci
Dairesinin 21.09.2021 tarihli, E.2021/1268 sayılı yürütmenin durdurulması
kararının gerekçesi göz önünde bulundurulduğunda, kayıt belgesine tabi
eşyaların da bu kapsamda değerlendirilmesinin uygun olacağı mütalaa edilmiş,
maddi ve hukuki tespitler çerçevesinde yapılan değerlendirme sonucunda,
31.03.2021 tarihli ve 2021/13 sayılı Genelge’nin yürütmesinin durdurulması
kararının, kayıt belgesine tabi eşyalar için de dikkate alınması ve gümrük
beyannamesinin tescilinde kayıt belgesi ile uyumlu kıymet üzerinden vergilerin
ödenmesini müteakip yapılan geri verme başvurusunun reddi işlemine karşı açılan
davanın idaremiz aleyhine sonuçlanması durumunda Kanunun 235 inci maddesi
çerçevesinde işlem tesis edilemeyeceği yönündeki Genel Müdürlüğümüz görüşlerine
iştirak edildiği ifade edilmiştir.
Bu çerçevede; kayıt belgesine tabi eşya ithalatlarında, hakkında
yürütmenin durdurulması kararı verilen 2019/1 sayılı Genelge‘nin 3 üncü maddesi
kapsamında işlem tesisi halinde ilgi (c)’de kayıtlı dağıtımlı yazımız
doğrultusunda işlem yapılması gerekmektedir. Bilgi ve buna göre gereğini rica
ederim.
Mustafa GÜMÜŞ Bakan a. Genel Müdür
EK: 1 adet yazı
DAĞITIM: Tüm Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlükleri’ne
T.C. TİCARET BAKANLIĞI Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Sayı :E-27299683-045.02[HYS390767]- Konu : Gözetim Uygulaması – Kayıt Belgesi
18.03.2022 / 72957948 GÜMRÜKLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE
İlgi: a) 18.01.2022 tarihli ve E-85593407-165.99-70987073 sayılı
yazınız. b) 11.02.2022 tarihli ve E-27299683-045.02[HYS30767]-71884649
sayılı yazımız. c) 10.03.2022 tarihli ve E-85593407-502.02-00072656804 sayılı
yazınız.
İlgi (c) yazınızda özetle; CT Global Çözüm Ortaklığı Denizcilik
Lojistik İnş. Tekstil ve Dış Ticaret Ltd. Şti. tarafından Bakanlığımız aleyhine
Danıştay 7. Dairesinin E.2021/1268 sayılı dosyasında açılan davada verilen
21.09.2021 tarihli karar ile, 2019/1 sayılı “Kıymet Kriterli Gözetim
Uygulaması” konulu Genelge`nin 3 üncü maddesini değiştiren 31.03.2021 tarihli
ve 2021/13 sayılı Genelge`nin yürütülmesinin durdurulmasına karar verildiği,
Genel Müdürlüğünüzce ilgi (b) yazımıza istinaden 15.02.2022
tarihli ve 71922495 sayılı dağıtımlı yazı ile; 2021/13 sayılı Genelgenin
yürütülmesinin durdurulması kararının uygulanmasını teminen 2019/1 sayılı
Genelgenin değişiklikten önceki (mülga) 3 üncü maddesine göre işlem
yapılamayacağı, söz konusu yargı kararının uygulanmasını etkisiz hale
getirmemek kaydıyla, 2019/1 sayılı Genelgenin 3 üncü maddesi dışındaki
maddelerine ilişkin bir yargı kararı bulunmaması hasebiyle, anılan Genelge`nin
1 inci ve 2 nci maddeleri kapsamlarına giren başkaca somut olaylara
uygulanabileceği talimatının verildiği, 23.02.2022 tarihli ve 72160060 sayılı yazınız ile de; söz konusu
yürütmenin durdurulması kararı uyarınca 2019/1 sayılı Genelgenin 3 üncü
maddesine göre ceza kararı düzenlenmemesi, düzenlenmiş ve henüz tebliğ
edilmemiş cezaların iptal edilmesi, tebliğ edilmekle birlikte itiraz yoluna
başvurulmuş ceza kararlarına ilişkin itirazların kabul edilmesi, mahkemeye
intikal eden uyuşmazlıklarda yargı kararının beklenilmesi ve bu kararlar
çerçevesinde işlem yapılması, kesinleşmiş bulunan ceza kararları ile ilgili
tahsil işlemlerinin ise ilgili mevzuatına göre devam edeceği hususunda tüm
Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerinin talimatlandırıldığı,
Bilahare, İstanbul Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü`nden
alınan 03.03.2022 tarihli ve 72481995 sayılı yazıda özetle; 2021/13 sayılı
Genelge`nin yürütülmesinin durdurulması kararından bahisle, 2020/9 sayılı
İthalatta Gözetim Uygulanmasına İlişkin Tebliğ ile bazı eşya grupları için
gözetim uygulamasının bulunduğu, uygulamanın yükümlünün kayıt belgesini temin
ederek gümrük idaresine tevsik etmesi şeklinde devam ettiği, Bölge Müdürlükleri
nezdinde yapılan bir itiraz dosyası örnek gösterilerek, yükümlüsünce kayıt
belgesinden kaynaklı yurt dışı gidere tekabül eden gümrük vergilerinin iadesi
için yargı yoluna gidilip geri verme işlemi gerçekleşmesi sonrasında, 2016/9
sayılı Genelge hükümlerine göre öncelikle Gümrük Yönetmeliği’nin 181 inci
maddesi, müteakiben Gümrük Kanunu’nun 235/1-c ve akabinde 235/4-c maddesi
hükümleri gereğince ceza kararı tanzim edildiği belirtilmiş olup; Danıştay
tarafından verilen bahse konu yürütmenin durdurulması kararının kayıt belgesine
tabi eşya için uygulanıp/uygulanmayacağına dair görüş talebinde bulunulduğu,
Mezkur Danıştay Kararına mesnet dava dilekçesinde yer verilen
Muratbey Gümrük Müdürlüğü`nce tanzimli 18.03.2021 tarihli ve 21341300CK003816
sayılı Ceza Kararı`nın açıklama bölümünde; adı geçen firma adına tescilli
muhtelif (6 adet) tarih/sayılı serbest dolaşıma giriş beyannameleri muhteviyatı
eşyalar için düzenlenen 21341300GV000055 tarih/sayılı geri vermeye konu
eşyaların kayıt belgesine tabi olduğu, 2016/9 sayılı Genelge`nin ikinci maddesi
ile Gümrük Yönetmeliği`nin 181 inci maddesinin onuncu fıkrası çerçevesinde
kayıt belgesinin ibraz edilmesi için firmaya ve İTKİB’e bildirimde bulunulduğu,
yükümlüsünce süresi içerisinde herhangi bir bilgi/belge ibraz edilmediği,
yapılan inceleme neticesinde yeni bir kayıt belgesi sunulmadığı tespit
edildiğinden 4458 sayılı Gümrük Kanunu`nun 235/1-c fıkrası uyarınca işlem ikmal
edilmesiyle mezkur kararın düzenlendiği,
Kayıt belgesine ilişkin olarak İthalat Genel Müdürlüğü`nden alınan
05.11.2019 tarihli ve 49036975 sayılı yazıda; gümrük beyannamesinin tescilinde
kayıt belgesi ile uyumlu kıymet ve miktar üzerinden ilgili vergilerin
ödenmesini müteakip geri verme başvurusunda bulunulması, bu başvurunun idarece
reddi işlemine karşı dava açılması ve davanın idare aleyhine sonuçlanması
durumunda oluşan yeni kıymete uygun olacak şekilde yeni bir kayıt belgesi
sunulması gerektiği,
Kayda alma uygulamasının, 10.05.2004 tarihli ve 2004/7304 sayılı
“İthalatta Gözetim Uygulanması Hakkında Karar”a dayanak gösterilen ve
25.12.2020 tarihli ve 31345 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2020/9 sayılı
İthalatta Gözetim Uygulamasına İlişkin Tebliğ çerçevesinde, tekstil,
konfeksiyon ve deri ürünlerinin ithalatının kayda alınmak suretiyle ileriye
yönelik olarak gözetim uygulaması şeklinde yürütüldüğü, Tebliğ’in “Kayda alma”
başlıklı 2 nci maddesinde;
“1) 1 inci maddede belirtilen ürünleri ithal etmek isteyen
ithalatçılar, gerçekleştirecekleri ithalata ilişkin bilgileri ithalattan önce
Ticaret Bakanlığı tarafından Kayıt Merkezi olarak yetkilendirilen İstanbul
Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine ait
“ithalat.ebirlik.org” internet sitesi üzerinden kaydettirirler. İthal işleminin
kayda alındığına dair elektronik ortamda bir Kayıt Belgesi düzenlenir.“
düzenlemesinin yer aldığı,
İhracatçı Birliklerince firmalar adına münferiden düzenlenen kayıt
belgelerinde yer alan kıymet bilgisi ile ithalat beyannamesinde yer alan kıymet
bilgisinin uyumlu olmasının gerektiği,
Kayda alma uygulaması çerçevesinde, 2020/9 sayılı Tebliğ konusu
eşya ithalatlarında beyannamenin tescilinde kayıt belgesi ile uyumlu kıymet
üzerinden ilgili vergilerin ödenmesini müteakip geri verme başvurusunda
bulunulması, bu başvurunun idarece reddi işlemine karşı dava açılması ve
davanın idare aleyhine sonuçlanması durumunda da 2019/1 sayılı Genelge`nin 3
üncü maddesine benzer bir yöntem takip ediliyor (ek beyanın ortadan kalktığı ve
beyanın başlangıcındaki duruma dönüldüğünden hareketle oluşan yeni kıymete
uygun bir biçimde yeni kayıt belgesi ibrazı istemi, ibraz edilmemesi durumunda
da Gümrük Kanununun 235 inci maddesinin tatbiki) olması hasebiyle, 2019/1
sayılı “Kıymet Kriterli Gözetim Uygulaması” konulu Genelge`nin 3 üncü maddesini
değiştiren 31.03.2021 tarihli ve 2021/13 sayılı Genelge`nin yürütülmesinin
durdurulması kararının, kayıt belgesine tabi eşyalar için de dikkate alınması
gerektiği, mezkur yargı kararı gereği gümrük beyannamesinin tescilinde kayıt
belgesi ile uyumlu kıymet üzerinden ilgili vergilerin ödenmesini müteakip geri
verme başvurusunda bulunulması, bu başvurunun idarece reddi işlemine karşı dava
açılması ve davanın idare aleyhine sonuçlanması durumunda bahse konu usuller
takip ettirilerek 4458 sayılı Gümrük Kanunu`nun 235 inci maddesi çerçevesinde
işlem tesis edilemeyeceğinin düşünüldüğü belirtilerek konuya ilişkin Genel
Müdürlüğümüz görüşünün bildirilmesi istenilmiştir.
Damping Belgesi, Gözetim Belgesi, Kayda alma ve kayıt belgesi dış
ticaret uygulamalarında eşyanın kıymet ve miktar tespitinde kullanılan,
çoğunlukla birbirinin yerine geçen dış ticaret uygulamalarıdır.
Konuya ilişkin kayıtlarımızın incelenmesi neticesinde, Danıştay
Yedinci Dairesinin 21.09.2021 tarihli ve E.2021/1268 sayılı kararı ile, 2019/1
sayılı “Kıymet Kriterli Gözetim Uygulaması” konulu Genelge`nin 3 üncü maddesini
değiştiren 31.03.2021 tarihli ve 2021/13 sayılı Genelge`nin yürütülmesinin
durdurulmasına; “ … Ayrıca, İdarece, kanuni sebep bulunduğunda ceza kararı
alınacak ve ancak kanun ile izin verilirse ceza kesilmesinden veya cezanın
tahsilinden vazgeçilebilecek olup, dava konusu Genelge ile getirilen kanuni
sebep olmaksızın ceza kararının kaldırılacağı yolundaki düzenleme Anayasa ile
güvence altına alınan suç ve cezaların kanuniliği ilkesine de aykırılık
oluşturmaktadır.
Kaldı ki, gözetim kıymet üzerinden fazladan ödenen vergilerin
yargı kararı uyarınca Yükümlülere iadesi halinde “gözetim belgesi” ibraz
edilmesi zorunlu tutulurken, sözü edilen vergilerin idareye ödenmesi halinde
“gözetim belgesi” aranılmayarak idari yaptırımın uygulanmayacağının veya
uygulanan idari yaptırımın iptal edileceğinin öngörülmesi Anayasanın 10.
Maddesinde yer alan “Eşitlik ilkesi”nin ihlaline yol açacak şekilde yükümlüler
arasında eşitsizlik oluşturacaktır.
Diğer yandan, yukarıda yer verilen ithal edilen eşyanın gümrük
kıymetine ilişkin düzenleme uyarınca gümrük kıymetinin belirlenmesinde,
öncelikle, satış bedelinin esas alınması için gerekli koşulların mevcut
olmadığının tespit edilmesi halinde sırasıyla diğer yöntemlere başvurulması
gerekmektedir.
Gözetim uygulaması öngörülmesi aşamasında, gözetim önlemi
uygulanmasına karar verilen eşyanın, belirlenen bir kıymetin altında ithal
edilmek istenilmesi halinde, sadece, “gözetim belgesi” ibrazı zorunluluğu
getirildiğinden, bu zorunluluğa uyulmaması hali, Gümrük Kanunu hükümlerine göre
ek tahakkuk yapılmasını gerektirir bir durum değildir.
Dava konusu Genelge’de idari yaptırım olarak söz edilen 4458 sayılı
Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi uyarınca ithal edilen
eşya nedeniyle para cezasının uygulanması için ise;
1) ithale konu eşyanın lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli
kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olması,
2) ithal edilen eşyanın uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi
değilmiş gibi beyan edildiğinin yahut ithalata ilişkin herhangi bir uygunluk
veya yeterlilik belgesi alınmadan söz konusu belgelerin alındığı izlenimi
uyandırılmak suretiyle beyanda bulunduğunun saptanması,
3) eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulması ve
kuralda belirtilen hukuka aykırılıkların idarece yapılan muayene, denetleme ve
kontrol sonucunda ortaya çıkarılmasına bağlı olup, ithali serbest olan eşyanın
ithalat seyrinin izlenmesi ve koruma tedbirlerinin uygulanmasına gerek
olmadığının belirlenmesi amacıyla getirilen ancak anılan maddede sayılanlar
dışında kalan gözetim belgesinin ibraz edilmemesi veya eksik olarak ibraz
edilmesi madde uyarınca ceza kesilmesini gerektiren nedenler olarak kabul
edilemez. Eşyanın gözetim kıymet belgesi sunulmaksızın ithal edildiğinden
bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi
uyarınca karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine dair işlemine
karşı açılan davada eşyanın ithalinde ibraz edilmesi gereken gözetim belgesinin
4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde
sayılan belgeler arasında yer almadığı, Gözetim Tebliğinde getirilen düzenleme
ile eşyanın ithalini sınırlandırılmasının veya şartlı olarak ithaline izin
verilmesinin değil, ithali serbest olan eşyanın ithalat seyrinin izlenmesi ve
koruma tedbirlerinin uygulanmasına gerek olup olmadığının belirlenmesinin
amaçlandığı, anılan belgenin ibraz edilmemesi nedeniyle tesis edilen işlemde
hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptali yolunda verilen karara
yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin karar Dairemizin 25/05/2021 tarih ve
E.2020/1936, K.2021/12449 sayılı kararıyla onanmış bulunmaktadır.
Bu durumda, yukarıda aktarılan hususlar göz önüne alındığında
uyuşmazlık konusu Genelge ile ihdas edilen düzenlemede hukuka uygunluk
bulunmadığı ve yükümlüler açısından telafisi güç veya imkansız zararlara neden
olacağı dikkate alındığında teminat aranmaksızın yürütmenin durdurulması
gerekmiştir.” gerekçesi ile karar verildiği görülmektedir.
Söz konusu Danıştay kararı ile yürütülmesi durdurulan Genelge
metni ise, “Beyanın tescili aşamasında gözetim tebliğinde yer alan kıymete
ulaşılmasını sağlayacak şekilde veyahut eşyanın tesliminden önce ya da sonra
gerçekleştirilen kontroller sonucunda yurtdışı gider beyan edilerek buna
tekabül eden ithalat vergilerinin ödenmesi sonrasında, 4458 sayılı Gümrük
Kanunu uyarınca geri verme başvurusunda bulunulması, bu başvurunun idarece
reddi işlemine karşı dava açılmasını müteakiben davadan yükümlüsünce feragat
edilmesi halinde, herhangi bir işlem tesis edilmez. Ancak davanın idare
aleyhine sonuçlanması sebebiyle, yargı kararı mucibince geri verme işleminin
yapılması durumunda, yükümlünün gözetim belgesi sunulmaksızın işlem yapmasına
izin verilmesini temin eden ek beyanın ortadan kalktığı ve beyanın
başlangıcındaki duruma dönüldüğü izahtan vareste bir husustur. Bu durumda
Gümrük Yönetmeliğinin 181 nci maddesi kapsamında yapılan bildirimler sonucunda,
ilgili kurum tarafından belgenin düzenlenmesinin mümkün olmadığı hususunun
gümrük idaresince yükümlüye bildirildiği tarihten itibaren 30 (otuz) gün
içinde, yargı kararına istinaden geri verilen vergi ve varsa fer`i alacakların,
idare tarafından geri vermenin yapıldığı tarihten itibaren 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uyarınca hesaplanan gecikme
zammı oranında faiz ile birlikte ödenmesi durumunda, herhangi bir işlem tesis
edilmez. Aksi takdirde, Gümrük Yönetmeliğinin 181 inci maddesi ve 2016/9 sayılı
Genelge`de belirtilen usullere devam edilerek alınacak sonuca göre işlemler
tekemmül ettirilir.
Gümrük Yönetmeliğinin 181 inci maddesi ve 2016/9 sayılı Genelge’ye
göre yapılan işlemlere ilişkin idari yaptırımlara dair itirazlardan
vazgeçilmesi veya dava aşamasında olanlarla ilgili olarak da davadan feragat
edilmesi halinde; yargı kararına istinaden geri verilen vergi ve varsa fer`i
alacakların, feragat veya itirazdan vazgeçme tarihinden itibaren 30 (otuz) gün
içinde, idare tarafından geri vermenin yapıldığı tarihten itibaren 6183 sayılı
Kanun hükümleri uyarınca hesaplanan gecikme zammı oranında faiz ile birlikte
ödenmesi koşuluyla idari yaptırımlar iptal edilir.” şeklindedir.
Dolayısıyla Danıştay Yedinci Dairesinin 21.09.2021 tarihli ve
E.2021/1268 sayılı yürütmenin durdurulması kararının gerekçesi göz önünde
bulundurulduğunda, kayıt belgesine tabi eşyaların da bu kapsamda
değerlendirilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
Yukarıda belirtilen maddi ve hukuki tespitler çerçevesinde yapılan
değerlendirme sonucunda; 31.03.2021 tarihli ve 2021/13 sayılı Genelgenin
yürütülmesinin durdurulması kararının, kayıt belgesine tabi eşyalar için de
dikkate alınması ve gümrük beyannamesinin tescilinde kayıt belgesi ile uyumlu
kıymet üzerinden vergilerin ödenmesini müteakip yapılan geri verme başvurusunun
reddi işlemine karşı açılan davanın idaremiz aleyhine sonuçlanması durumunda
4458 sayılı Kanunun 235 inci maddesi çerçevesinde işlem tesis edilemeyeceği
yönündeki Genel Müdürlüğünüz görüşüne Genel Müdürlüğümüzce de iştirak
edilmektedir.
Bilgilerinize arz ederim.
Av. Suavi ÖNAL Hukuk Hizmetleri Genel Müdürü
T.C. TİCARET BAKANLIĞI Gümrük Genel Müdürlüğü
Sayı : E-85593407-502.02- Konu : Gözetim Uygulaması – Kayıt Belgesi
23.02.2022 / 72160060 DAĞITIM YERLERİNE
İlgi: a) 04.01.2022 tarihli 70665461 sayılı dağıtımlı yazınız. b)15.02.2022 tarihli 71922495 sayılı dağıtımlı yazımız.
Bilindiği üzere, ilgi (a)`da kayıtlı yazımız ile, Bakanlığımıza
9/12/2021 tarihinde tebliğ edilen Danıştay 7 nci Dairesinin E:2021/1268 sayılı
dosyasında açılan davada verilen 21/9/2021 tarihli karar ile, 2019/1 sayılı
“Kıymet Kriterli Gözetim Uygulaması” konulu Genelge`nin 3 üncü maddesini
değiştiren 31/3/2021 tarihli, 2021/13 sayılı Genelge`nin yürütmesinin
durdurulmasına karar verildiği bildirilmiş, İlgi (b)`de kayıtlı yazımız ile de,
söz konusu karar çerçevesinde anılan Genelge kapsamında yapılacak işlemler
açıklanmıştır.
Bu defa, hakkında yürütmenin durdurulması kararı verilen 2019/1
sayılı Genelge`nin 2021/13 sayılı Genelge ile değişik 3 üncü maddesi
çerçevesinde düzenelenen ceza kararları ile ilgili olarak yapılacak işlem
konusunda teredüt hasıl olduğu anlaşılmaktadır.
Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 11/2/2022 tarihli 71874649
sayılı yazısında, “…Bir iptal davasında verilmiş bulunan yürütmenin
durdurulması kararı, henüz ortada bir iptal kararı bulunmadığı halde, iptali
istenen idari tasarrufu ve onun sonucu olan işlemleri durdurur ve işlemlerin
tesisinden ve icrasından önceki hukuki durumun yürürlüğünü sağlar.” ve
“Düzenleyici işlemler hakkında yürütmenin durdurulması kararı verildiği
takdirde de artık bu düzenleyici işleme dayanılarak işlem tesis edilmesi mümkün
değildir.” ifadelerine yer verilmektedir.
Bu çerçevede, Danıştay 7 nci Dairesinin söz konusu yürütmenin
durdurulması kararı uyarınca 2019/1 sayılı Genelgenin 3 üncü maddesine göre;
1- Ceza kararı düzenlenmemesi,
2- Düzenlenmiş ve henüz tebliğ edilmemiş cezaların iptal edilmesi,
3- Tebliğ edilmekle birlikte itiraz yoluna başvurulmuş ceza
kararlarına ilişkin itirazların kabul edilmesi,
4- Mahkemeye intikal eden uyuşmazlıklarda yargı kararının
beklenilmesi ve bu kararlar çerçevesinde işlem yapılması,
Gerekmektedir. Kesinleşmiş bulunan ceza kararları ile ilgili
tahsil işlemleri, ilgili mevzuatına göre devam edecektir.
Bilgi ve gereğini rica ederim.
Mustafa GÜMÜŞ Bakan a. Genel Müdür DAĞITIM: Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerine |