01
Nisan 2020 Tarihli ve 31086 Sayılı Resmî Gazetede yayımlanan düzenlemeyle
Gümrük Yönetmeliğinin bazı maddelerinde değişiklik yapılmıştır. Yönetmelik
metnine, eklerine ve değişiklik tablosuna aşağıdaki bölümden ulaşabilirsiniz.
Diğer
yönden değişikliklerde öne çıkan hususlarla ilave yorumlarımız aşağıya
maddeler halinde sıralanmıştır:
- Onaylanmış Kişi
Statü Belgesi (OKSB) için aranacak özel koşullar arasında yer alan otuz
işçi istihdamıyla ilgili önceden YGM ile yapılan sözleşmeden geriye
dönük bir aya bakılıyorken değişiklikten sonra; geriye dönük bir yılın
ortalamasında 30-işçi istihdam edilip, edilmediğine bakılacaktır.
- Onaylanmış kişi
statü belgesinin geri alınmasını gerektiren şartlara 30-işçi altına
düşülmesi hali ilave edilmiştir. Böylelikle belge almak için sanal işçi
alıp, belge alındıktan sonra işçilerin çıkartılmasının önüne
geçilmiştir.
- OKSB ile ilgili
hükümlerin, maddenin yürürlük tarihi olan 01.04.2020 tarihinden önce
adlarına onaylanmış kişi statü belgesi düzenlenmiş kişiler için, belge
geçerlilik süresi sonuna kadar uygulanmaz ibaresi geçiş hükmü olarak
getirilmiş olmasına karşın, başlangıç tarihinin, ilgili bölge Müdürlüğü’ne YGM Raporu ile yapılan OKSB
başvuru olması gerektiği mütalaa edilmektedir. Bu yöndeki eksik
düzenlemenin fark edilerek düzeltileceğini ön görüyoruz. Aksi başvuru
yapan ancak içerisinden geçtiğimiz hassas dönem münasebetiyle zamanında
belgesi düzenlenemeyen birçok firma mağduriyet
yaşayacaktır.
- Menşe şahadetnamesi ibrazında mükelleflere, yükümlülükleri
teminata bağlayıp altı ay içerisinde çözme yanında, peşin ödeyip altı ay
içerisinde belge ibraz ederek geri alma seçeneği sunulmuştur. Farkın
emanet hesabına alınması hükmü kaldırılmıştır.
- Mükellefin, tahakkuktan önce teminata bağlamayla ilgili
talep zorunluluğu kaldırılmıştır.
- Eşyanın, Antrepo ve/veya Geçici depolama yerlerinden Kesin
çıkış işlemlerinde kime teslim edileceğine dair hükümler netleştirilmiş,
Buna göre eşya eşyanın sahibinin, temsilcisinin veya eşya sahibi
tarafından eşyayı teslim almak için vekâlet verilmiş diğer kişiler
tarafından teslim alınacağı hükmü getirilmiştir.
- Geçici depolama yerlerinin bulunmadığı yerlere getirilen
eşyanın konulduğu yerlerin geçici depolama yeri olarak kabul
edilebilmesi için gerekli şartlardan biri olan İthal konusu eşyanın
ithalat vergileri ile fon tutarının %20 fazlasıyla teminata bağlanması
uygulaması kaldırılmış; teminat oranları vergilerin % 100’ü olacak
şekilde yeniden belirlenmiştir.
- Beyanname ekinde yer alan faturalarda GTİP’in yazma koşulu
kaldırılarak bunun yerine eşyanın tanımının yazılması kuralı
benimsenmiştir.
- Beyanname yerine kullanılabilecek belge olarak “Yolcu
Beraberi Numune, Sergi ve Fuar Eşyası Beyan Formu” adında yeni bir belge
tanımlanmıştır. Bu form, numunelik eşya ve modellerin yolcu beraberinde
gelmesi durumunda sözlü beyan, Standart işlenmemiş altının yolcu
beraberinde yurda getirilmesinde başka bir tasarruf yoluyla beyan olarak
kabul edileceği hüküm altına alınmıştır.
- Diğer kurumların kontrolüne tabi eşyanın
serbest dolaşıma girebilmesi için gerekli olan lisans, izin, uygunluk
belgesi ya da bu belgeler yerine geçen bilginin sonradan ibraz ya da
beyan edileceğinin beyannamenin 44 no.lu kutusuna kaydedilmesi
koşuluyla, tam beyanlı yaygın basitleştirilmiş usulden yararlanılması ve
ilgili kurumca beyanname tescilinden sonra yapılan denetimin olumsuz
sonuçlanması halinde, beyanname iptal edilerek eşyanın mahrece iadesi,
3.ülkeye transiti veya tasfiye edilmesi gerektiğine dair hüküm
eklenmiştir. Ayrıca eşyanın insan, hayvan, bitki ve çevre sağlığı
yönünden tehlikeli ve zararlı olduğunun tespiti halinde, yükümlüsü
tarafından derhal yurtdışı edilir. Mevzuat hükümleri saklı kalmak üzere,
bu nitelikteki eşya Türkiye Gümrük Bölgesinde imha edilemeyeceği gibi
gümrük idarelerine de terk edilemeyeceği hükmü mahfuzdur.
- Kanunun 235 inci maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendinde belirtilen eşya, yükümlü talebi doğrultusunda,
ithalinin yasak olduğunun yükümlüye bildirildiği tarihten itibaren otuz
gün içinde mahrecine iade ya da ilgili kurum ya da kuruluşun uygun
görüşü ile doğrudan üçüncü ülkeye transit edilebilme veya masrafları
yükümlüye ait olmak üzere eşyanın gümrüğe terk edilebilmesine yönelik
düzenleme yapılmıştır.
- Kanunun 235 inci maddesinin birinci
fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre idari para cezası uygulanan
eşyanın bulunamaması halinde, eşyanın gümrüklenmiş değerinin kamuya
geçirilmesine karar verileceği hükme bağlanmıştır.
- Eşyanın akredite laboratuvara
yönlendirilmesine ve söz konusu laboratuvarların tahlil sonuçlarının
hangi şartlarda kabul edileceğine yönelik düzenleme yapılmıştır.
- Transit rejiminde serbest dolaşımda
olmayan eşyada beyana aykırılık söz konusu olduğunda yapılacak işlemlere
açıklık getirilmiştir. Ayrıca eksiklik-fazlalık veya beyana göre
Belirgin bir şekilde farklı cinste eşya çıktığında hangi prosedürlerin
uygulanacağı netleştirilmiştir.
- “Gümrük antrepo açma izinlerinde süre
sınırlaması konulmaz.” Hükmü kaldırılarak Yönetmeliğin 519.maddesindeki
tezat ortadan kaldırılmıştır. Bilindiği üzere 03.01.2019 tarihinde
yapılan yönetmelik değişikliği ile 519.maddede, Yatırım iznine tabi
antrepolar için antrepo açma ve işletme izinleri; açma ve işletme izin
belgesinin düzenlendiği tarihten itibaren beş yıl geçerli olacak şekilde
verilmesine yönelik düzenleme yapılmıştı. Dolayısıyla yeni yapılan değişiklikle
Antrepo Açma izin belgeleri üzerine süre konulabilecek.
- Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası
sahipleri tarafından işletilen antrepolarda, gümrük idaresinden izin
alınması gerekmeksizin farklı beyanname muhteviyatı eşya bir arada
istiflenmek suretiyle depolanabileceğine dair düzenleme yapıldı. Bununla
birlikte antrepo rejimine ilişkin hükümlerin ihlal edildiğine yönelik bir
tespitte bulunulması bu kolaylığa sınırlama getirilebilecek.
- Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahipleri veya
bir önceki takvim yılı içerisinde beş milyon ABD Dolarının üzerinde
ihracat yapmış olan yükümlülerin geçici ithalat işlemlerine konu eşyalarının
yurt için 24-aydan daha uzun süre kalmalarına olanak sağlayacak yeni
haklar getirilmiştir.
- Geçici ithalat rejimi kapsamında ithal edilen eşyanın
teminatı, önceden sadece izin hak sahibi veya temsilcisi tarafından
gümrük idaresine dilekçe ile başvurulması ve geçici ithalat ve yeniden
ihracat beyannameleri incelenerek, giren eşyanın şartlarına uygun olarak
yeniden ihraç edildiğinin anlaşılması durumunda çözülebiliyorken;
yapılan düzenleme ile başka bir gümrükçe onaylanmış işlem veya kullanıma
tabi tutulduğunun anlaşılması durumunda da teminat çözülebilecek.
- Geçici ithalat işlemlerinde
cari hesap defteri tutma zorunluluğu kaldırılmıştır.
- İdareye verilen teminatların
değiştirilmesine yönelik “aynı değerdeki başka bir teminat” ibaresi
değiştirilerek; idarede bulunan mektupların farklı değerdeki teminat
mektuplarıyla da değiştirilebileceğine dair düzenleme yapılmıştır.
- Yönetmeliğin teminat mektup
eklerine yönelik düzenlemeler yapılmıştır. (Yönetmeliğin Ek-77’si,
EK 77/A’sı ve EK 77-B’si değiştirilmiş ve aynı Yönetmeliğe Ek-77/C
eklenmiştir.)
- Başlamış bir işlem için
önceden verilen teminat mektubu yerine, yeni bir teminat mektubunun
verilmesi gerektiği durumlarda, yeni mektup metninde Ek-77/C’de yer alan
ifadelerin de bulunması gerektiğine dair fıkra ilave edilmiştir.
- Elektronik teminat mektubunun
kabulü ve diğer işlemlerinin nasıl yapılacağına dair hükümler ilave
edilmiştir.
- Geri verme veya kaldırma
başvuru formu elektronik ortamda düzenlenecek ve gümrüğe yapılacak
başvuru da elektronik ortamda yapılacaktır. Birden fazla beyanname ve
ceza kararı için başvuru yapmaya bakanlık yetkili kılınmıştır.
- Geçici depolama yeri ile ve
antrepo açma koşullarına ilaveler ve düzenlemeler yapılmıştır (Madde
metnine yeni derç edilen kanun hükümlerinden “kesinleşmiş” mahkûmiyet kararı bulunmaması, sermaye dağılımı ve ortaklık yapısını
gösteren son ticaret sicil gazetesinin aranması, gümrük ve vergi
mevzuatı uyarınca borcun bulunmaması, imza sirkülerinin aslının veya
noter onaylı suretinin aranması, kıymetli maden ve kıymetli taşların
konulduğu antrepolar için metre kare sınırından muaf tutulması, şirket
hisselerinin devredilmesi durumunda 10-iş günü içerisinde antreponun
bağlı bulunduğu gümrük idaresine bilgi verilmesi gerektiği, Şirket
sermayesinin % 10 veya fazlasının devredilmesi durumunda, devralan
kişilere adli sicil belgelerinin talep edilmesi, adres taşımalarında
aynı gümrük idaresine bağlı olma koşulunun aynı bölge müdürlüğüne bağlı
olma koşulunun getirilmesi, gibi).
- Türkiye Gümrük Bölgesine
denizyoluyla konteyner ile taşınarak getirilen ve giriş gümrük
idaresince miktar tespiti yapılmaksızın belgelerinde kayıtlı miktarlara
göre antrepo beyannamesi verilerek aynı gümrük müdürlüğüne bağlı bir
gümrük antreposuna konteyner ile sevk edilen eşyanın antrepoya alınması
esnasında vuku bulacak eksiklik ve fazlalıkların nasıl yapılacağına dair
hükümler ilave edilmiştir.
- Yönetmeliğe “Yanlış İzahat verilmesi”
başlıklı 580/A maddesi ilave edilmiştir. Buna göre Gümrük idaresi
tarafından yükümlüye tarife bilgisi de dahil olma üzere yazı ile yanlış
izahat verilmiş olması hâlinde hangi durumlarda idari para cezası ve
faiz uygulanmayacağı hükme bağlanmıştır.
- Gümrük idareleri hiyerarşisi
doğrultusunda geri verme ve kaldırma yetkilerinin vergisel sınırlarında
değişiklik yapılarak 500.000 TL'ye kadar ilgili gümrük müdürlükleri,
5.000.000 TL'ye kadar gümrük ve dış ticaret bölge müdürlükleri,
5.000.000 TL'nin üstündekiler için Ticaret Bakanlığının yetkili olduğu
hüküm altına alınmıştır.
- Yönetmeliğe eklenen geçici
16. maddeye istinaden Avrupa Birliği ülkelerinden A.TR dolaşım belgesi
eşliğinde gelen ve daha önce beyannamesi tescil edilmiş olan, beyanname
ekinde eşyanın menşeini tevsik eden uygun belgesi bulunmadığı halde
menşe esaslı ticaret politikası önlemi, ilave gümrük vergisi veya ek
mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklerin ödenmediği, eksik
ödendiği veya beyan edilmediği tespit edilen eşyanın, Avrupa Birliği
menşeli olduğunu tevsik eden menşe şahadetnamesinin veya Türkiye'nin
taraf olduğu serbest ticaret anlaşmaları çerçevesinde bir çapraz menşe
kümülasyon sistemine dahil ülkeler menşeli olduğunu tevsik eden
tedarikçi beyanı altı aylık süre içerisinde ibraz edilebileceğine dair
eşyanın menşeini tevsik eden belgelerin sonradan ibrazına ilişkin geçiş
hükümleri ilave edilmiştir.
|