10.10.2024 tarihli ve 32688 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Genel Tebliğinin (Serbest Dolaşıma Giriş) (Seri No:18) uygulanmasına ilişkin Ticaret Bakanlığına intikal eden tereddütlerin giderilmesi maksadıyla Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün “DK1” YGM Tespit Raporları konulu (103616950/05.12.2024) yazıları yayımlanmıştır. Söz konusu yazıyla birlikte uygulamada yaşanan veya ileriye matuf yaşanması muhtemel birçok sorunun cevap bulduğu ve tebliğin uygulanabilirliği görece olarak genişlik kazandığı söylenebilir.

HAP BİLGİ:

1. YGM Raporlarının ibraz süresi 30.04.2025 tarihine kadar uzatılmıştır.
2. Ek süre alınması için “TEVSİK BELGESİ” olarak firma yetkilinin imzalayacağı stok kaydını gösteren belgenin yeterli olduğuna hükmedilmiştir.
3. Al-Sat yapan firmaların sattıkları firmalardan belge ve bilgi toplama zorunluluğu kaldırılmıştır. Tarım İl Müdürlüğüne bildirim esasıyla tespitlerin sonlandırılması sağlanmıştır.
4. Raporlar YGM Sistemi üzerinden elektronik ortamda gönderildikten sonra ayrıca kâğıt ortamda ilgili gümrük idaresine sunulmasına gerek yoktur.
5. 500.000₺ baremi için düşümlü ve parçalı ithalatlar değil; sevkiyat bazlı tutar dikkate alınacaktır.  Konşimento, Tır Karnesi, Transit Beyannamesi, özet beyan muhteviyatı 500.000₺'nin üzerinde olması koşuluyla; 500.000₺'nin altında parça parça düşümlü ithalatlarda da YGM Raporu gerekecektir.
6. Asgari ücret tarifesindeki 10.000₺’lik başlangıç tutarı her sözleşme için ayrı ayrı uygulanacaktır.
7. Aynı eşya için bazı kurum ve kuruluşlardan uygunluk belgesi & uygunluk yazısı alınmış olması halinde ayrıca YGM raporu düzenlenmeyecektir.

TAFSİLATLI BİLGİ:

Yapılan düzenlemeyle:

1. Yurt Dışından eşya alıp, işleme tabi tutmaksızın başka bir firmaya satan firmalarla ilgili olarak (Al-Sat Yapan firmalar & Traderler) alıcıya ilişkin bilgi ve belgeler, satış sonrası işleme tabi tutulup tutulmadığı, işleme tabi tutulmuş ise yapılan işlemlerin niteliği, kullanıma sunulduysa kullanım alanı gibi hususların incelenip belgelendirilmesine ilişkin zorunluluk kaldırılmıştır. Bunun yerine YGM, ithalatçı nezdinde tespitlerini yaptıktan sonra ürünün satıldığı firma listesini tebliğ ekinde yer alan yazı örneğiyle alıcının mukim bulunduğu ilin Tarım ve Orman Müdürlüğüne bildirmek suretiyle raporunu “OLUMLU” olarak sonuçlandıracaktır. Yapılan bildirime mukabil Tarım İl Müdürlüğünün iç piyasa denetimlerinde tespit edeceği uygunsuzluk durumları ilgili gümrük idaresine bildirilerek ve cezai işlem tesis edilecektir.

Dolayısıyla YGM sözleşme yaptığı firma dışında 3.firmalarla muhatap olmayacağı gibi firmalar da belge ibraz zorunluluğundan kurtulmuş olacaktır. Bununla birlikte 2024/5 sayılı Tarım ve Orman Bakanlığı Tebliği’ne göre ithalatçıların, ürünlerin serbest dolaşıma giriş sonrası beyana uygun kullanımından sorumlu oldukları gerçeğinden hareketle satış esnasında gerekli önlemlerin alınması gerektiği ayrıca vurgulanmıştır. 

2. DK1 tespit raporları YGM Sistemi üzerinden sunulacak olup, raporların ayrıca kâğıt ortamda ibrazı gerekmeyecektir. Rapor ve eklerinin orijinal suretlerine gereksinim duyulmasına karşın asıl nüshalar YGM arşivinde 5 (BEŞ) yıl süreyle muhafaza edilmesi gerekecektir.
3. Fatura tutarının hesaplanmasında bir özet beyan-TIR Karnesi-transit beyannamesi-Konşimento muhteviyatı sabit referans numarası beyan edilerek ithal edilen ve 500.000₺ toplam fatura tutarını aşan ürünler baz alınacaktır. Diğer bir ifadeyle sevkiyat tutarı 500.000₺ üzerinde olan bir işlemin düşümlü olarak 500.000₺'nin altında parça parça ithalata konu edilmesi halinde de YGM Raporu gerekecektir.
4. Aynı ürün için, Ürün Güvenliği Denetimi (ÜGD) Tebliği ile İthalat Tebliğleri kapsamında veya Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu kapsamında uygunluk yazısı & belgesi alınmışsa; kapsam dışı beyan yapılmasından mütevellit ayrıca YGM raporu düzenlenmeyecektir.
5. Banknot ve benzeri kıymetli evraka mahsus kâğıtların TCMB ve bankalar tarafından yapılan İthalatlarında YGM raporu aranmayacaktır.
6. Gübre İthalatına ilişkin tebliğin (2024/16) Ek-2’sinde yer alan ve Avrupa Birliğinde serbest dolaşım statüsü kazanmış eşyanın ithalatında YGM raporu aranmayacaktır.
7. 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 2 nci maddesinde sayılan kamu kurum ve kuruluşları tarafından ithal edilen eşya için YGM Raporu aranmayacaktır.
8. 3 sayılı Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Atıkların İthalat Denetimi Tebliği kapsamında ibraz edilen Üretici Belgesi ve analiz sertifikası bir uygunluk belgesi olmadığından, kapsam dışı beyanlarında YGM raporu ibrazı söz konusu olacaktır.
9. Asgari ücret tarifesindeki 10.000₺TL’lik tutar her sözleşme için ayrı ayrı uygulanacak olup, aynı sözleşmeye konu edilecek ilave ücretlendirme beyanname başına 200-TL olarak uygulanacaktır. Tespitle ilgili yapılacak sair giderler ayrıca faturalandırılacaktır. Sözleşmelerin asgari gümrük idaresi bazında tanzim edilmesi gerekmektedir.
10. 01.01.2024 ile 31.10.2024 arasında tescil edilen beyannameler için YGM raporu tanzim ettirme süresi 30.04.2025'e kadar uzatılmış olup, 01.11.2024 tarihinden başlamak üzere diğer beyannameler için 6-aylık süre zarfında YGM raporlarının ihdas edilmesi gerekmektedir.
11. 6-Aylık süre zarfında veya geçiş süreci olan 30.04.2025 tarihine kadar stoklarında ithal hammadde bulunan firmaların 3’er aylık periyotlarla ek süre almaları mümkün olup, ek süre alınabilmesi için “Gerekçe Belgesi” olarak şirket yetkilisinin stokta eşyasının bulunduğuna dair vereceği yazı veya stok kayıtlarına ilişkin dokümanın imzalanması yeterli sayılacak ve 24-Ayı geçmemek üzere 3’er aylık periyotlarla ek süre alınabilecektir.
12. Her yıl yenilenmekte olan ÜGD tebliği ile İthalat tebliğlerinin geçiş hükümlerinin uygulanması hususu DK1 tespit raporları açısından dikkate alınmayacaktır. 01.01.2024 tarihinden itibaren sayılan istisnalar hariç olmak üzere konusu itibariyle kapsam dahilinde olan tüm beyannameler için YGM Raporu tanzim edilmesi gerekmektedir. 

İGMD & Gümrükler Genel Müdürlüğü